La Marella - Il pe – sutstimà e strapatschà

Ir a far cumpras, cun il tren, spassegiond en citad u perfin en ina ustaria nobla – e tut quai senza chalzers. Quel experiment fa la Marella. Durant dus dis esi scumandà da trair en soccas, stgalfins u chalzers. Cun quai fa la Marella part dad in trend. Cun la conscienza da sanadad creschenta n’è ir a pe blut gia daditg betg pli mo insatge per hippies. Anzi datti adina pli bleras sendas per ir a pe blut. Perfin ina vaira subcultura da persunas che van bunamain mo a pe blut tras la vita datti. Nairas uras da dar ina giada in’egliada engiu – sin noss pes.

Legenda: Dus dis a pe blut tras la citad – quel experiment ha Olivia Spinatsch fatg. RTR

Da chaminar a pe blut, quai è in sentiment da libertad. Jau sun bler pli attent per las conturas da la terra.

Per mintga pass porta il pe 1,3 giadas il pais dal corp. En il decurs da nossa vita ans portan ils pes var 100'000 kilometers – dapli che duas giadas enturn la terra. Las differentas parts dals pes adempleschan differentas funcziuns: Il chaltgogn serva sco stabilisatur, il pe mesaun procura per movibladad, il pe davant rudla giu, la planta-pe mitigescha.

Malgrà ch’ils pes prestan lavur greva, dain nus savens bler memia pauca attenziun ad els.

Legenda: Sabina Netzer da Casti lavura sco terapeuta da massascha e porscha tranter auter massaschas da las zonas da reflex dal pe. Sabina Netzer

26 oss e numerus musculs, bindels e tarscholas fixeschan il pe e fan a medem temp vegnir el movibel. Pli pauc che quellas parts anatomicas dal pe vegnan muventadas e pli fitg ch'ellas degenereschan. Quai po favurisar defurmitads dals pes.

Savens èn gia persunas giuvnas pertutgadas da defurmitads dals pes, mo che quellas na fan anc nagins problems. Cura che l'uman è creschì or, èn las defurmitads generalmain irreversiblas. En in stadi avanzà san ellas era chaschunar mal il dies, als chaluns u auters mals corporals. Ins stuess intervegnir baud, ma quai n’interessa deplorablamain savens betg glieud giuvna.

Legenda: L'ortoped Oliver Kessler avertescha che umans duain metter dapli il focus sin lur pes. Oliver Kessler

Nus umans smatgain noss pes di per di en chalzers memia stretgs, memia dirs, nunadattads, savens er memia pitschens. Era quai po contribuir a las defurmitads dals pes. Ultra da quai èn oz blers chalzers mitigiads uschia ch'il pe sez na sto e na po gnanc pli prestar bler e na vegn uschia era betg trenà.

Jau hai udì pliras giadas ch'i saja d'examinar quanta influenza ch'ils chalzers da ballape hajan sin las numerusas blessuras al schanugl da ballapedistas. I dat anc paucs chalzers da ballape ch'èn fatgs per ils pes da las dunnas. Jau suppon che quai è segir in factur decisiv.

Legenda: La ballapedista professiunala da las dunnas dal FC Lucerna Anja Furger da Cumbel dat specialmain tgira da ses pes. Anja Furger

Perquai empruvain nus da trenar ils pes cun ir a pe blut durant dus dis, vegnin a savair in u l'auter detagl interessant dad in ortoped davart la sanadad dal pe, e laschain far ina massascha da las zonas da reflex dals pes. E – nus guardain quasi sin ils pes d’in um che chamina fitg savens a pe blut e sin quels d’ina ballapedista professiunala.

Legenda: Il trenader da chaminar Roman Gull mussa co ch'el curra a pe blut – cun pass pli pitschens. Uschia possia ins evitar ch'i dettia gronds culps sin ils chaltgogns. RTR

1 / 6

Legenda: Sco è quai a pe blut en ina ustaria nobla? Nossa redactura Olivia Spinatsch ha fatg in pitschen experiment dad ir dus dis mo a pe blut. RTR

2 / 6

Legenda: Ils auters giasts en l'ustaria n'han betg fatg stim grondamain dals pes bluts. RTR

3 / 6

Legenda: Las diversas impressiuns sin ina da las bleras novas sendas dad ir a pe blut. RTR

4 / 6

Legenda: A far cumpras senza chalzers. RTR

5 / 6

Legenda: Ina bella massascha dals pes sin la senda dad ir a pe blut. RTR

6 / 6

Legenda: Pes betg ple dal tuttafatg nets suenter ir dus dis a pe blut. RTR