Siglir tar il cuntegn

Header

cuntegn

Purtret Hans Erni

Menziun speziala merita sia activitad sin il champ musical, per la quala el è vegnì undrà sco «bab da la chanzun rumantscha».

Hans Erni è naschì ils 25 da december 1867 a Trin Digg sco figl da Caspar ed Ursula Erni (nata Calonder). Suenter la scola populara ha el fatg il seminari da magisters a Cuira. Sco giuven scolast ha el instruì a Trin (1887) e lura sco scolast privat a Mira (Veneto). Il 1890-91 è el sa perfecziunà en la musica tar Giovanni Rossi. Dal 1891 fin il 1898 è el stà scolast real e scolast al preseminari da Roveredo ed alura puspè a Trin fin il 1905. Lura ha el midà professiun e cumenzà a far il pur (fin il 1928). Sper sia nova lavur è el er s'engaschà per las medias sco redactur da la gasetta emnila libra «Il Grischun» dal 1905 - 1916 e da la «Casa Paterna» dal 1929 - 1948. Era politica ha intressà Hans Erni. El è stà mastral dal cirquit da Trin e dal 1903 fin il 1917 deputà en il Cussegl grond.

Ils onns 1930 habita Hans Erni a Glion ed ils onns 1940 a Cuira. A partir dal 1948 ha el prendì domicil a Tavau nua ch'el è mort ils 15 d'avrigl 1961.

Activitad musicala

Gia sco giuven scolast cumpona el chanzuns per la scola. L'atun 1887 scriva el: «Quei duei esser la cruna da mia lavur cumpositorica». Quai n'èsi dentant betg stà. I suondan anc 200 chanzuns per chor viril e maschadà savens tenor texts da Giacun Hasper Muoth, Alfons Tuor e Flurin Camathias. La plipart da sias chanzuns ha el scrit tranter il 1898 ed il 1930. Chanzuns ch'èn per part daventadas vairs hits: «Romontsch, romontsch ei nies lungatg e viva nossa viarva», «Juhè, tgei legria», «Uss ei il matg a strada» u «Fontaunas clar resunan». Ses «Pur suveran» (1901, text: Gion Antoni Huonder, «Quei ei miu grep, quei ei miu crap») è daventà «l'imni naziunal» sursilvan.

Duri Sialm ha numnà Hans Erni il «Bovet rumantsch» e nus discurrin anc oz dal bab da la chanzun rumantscha. Numerusas chanzuns vegnan anc chantadas oz (chanzuns d'eroxs, da guerra, da libertad e da stagiuns).

Sper cumponer è el er stà dirigent, editur ed autur da prosa («Raquintaziuns», 1952) e da tocs da teater populars sco era istoriograf local. Plinavant è Hans Erni stà a partir dal 1904 suprastant dal district da chant Surselva. Dal 1920 - 1945 ha el presidià l'uniun. El è commember d'onur da l'Uniun chantunala da chant ed è undrà en il Curtin d'onur da la Ligia Grischa a Trun.

Hans Erni en emissiuns da RTR:

audio
Hans Erni – mort avant 60 onns
ord Artg musical dals 28.03.2021. Maletg: MAD
laschar ir. Durada: 57 minutas 14 Secundas.
audio
Hans Erni 1867 – 1961
ord Noss chors dals 26.12.2017. Maletg: MAD
laschar ir. Durada: 1 minuta 1 Secunda.
audio
Hans Erni – naschì avant 150 onns
ord Artg musical dals 10.12.2017. Maletg: MAD
laschar ir. Durada: 59 minutas 23 Secundas.

RTR Artg musical 14:00

Artitgels legids il pli savens