L'emprima polizia chantunala è vegnida fundada l'onn 1804. Da quest temp eran be otg langeghers - sco els vegnivan numnads da quel temp - responsabels per tut il chantun. Il cudesch dat in’invista en lur mintgadi da lavur ed en lur viver.
Stgatschar vagants sur ils cunfins
Martin Camenisch ha persequità lur lavur cun leger passa 3’000 rapports ch'els han scrit durant ils onns 1818-1848 al derschader inquisitur a Cuira.
Lur incarica era nagina lavur da siemi, ma ina lavur ch'ha purtà als langeghers e lur famiglias ina paja fixa, tge ch'era fitg rar quella giada.
Quest corp da polizia era fitg different da la polizia moderna d'ozendi. Ils langeghers stuevan stgatschar sur ils cunfins ils vagants, che n'avevan betg il dretg da burgais. En il temp da las trais lias aveva quai num «Treibjagd» ni «Landjagd». Ils langeghers han pia survegnì lur num da la «Landjagd».
Il cudesch mussa è, co ch'ins mava enturn cun l'ester da quest temp. Tuts na vulevan betg stgatschar ils vagants, perquai ch'els purtavan rauba che la populaziun en vitgs e vals n'aveva nagin access.