Siglir tar il cuntegn

Header

audio
Las reacziuns en Val Poschiavo
Or da Actualitad dals 11.03.2017.
laschar ir. Durada: 5 minutas 51 Secundas.
cuntegn

Chantun Marco Camenisch – è in um liber

Suenter bunamain 40 onns sin la fugia ubain en arrest ha Marco Camenisch pudì bandunar venderdi passà la praschun, han funtaunas independentas confermà a RTR. Probablamain vegn el ad abitar en il Tessin, ha ditg in collega da pli baud.

Na, nagins dals anteriurs collegas da Marco Camenisch pon, ubain vulan propi dir, co quai va uss vinavant per l'anteriur praschunier en libertad. Ed er Marco Camenisch sez n'ha anc nagin interess da discurrer cun schurnalists. I pudess dentant esser, ch'el giaja ad abitar en il chantun Tessin – uschia haja el anc in zic ruaus e possia s'acclimatisar pass per pass, di in collega da pli baud. «Mintgatant è el qua tar mai sin visita, i pudess pia esser che Vus avais schon vesì el e betg enconuschì».

Dal reminent, er en la biografia da Kurt Brandenberger, ch'è cumparida l'avrigl 2015 descriva Marco Camenisch sez, ch'el possia s'imaginar dad ir ad abitar en il Tessin ubain en il Giura tar anteriurs collegas, ubain forsa er a Turitg cunquai ch'el lavuria uss gia là tar in commerzi da bavrondas. En l'Italia, nua ch'el sa sentiss il pli fitg da chasa, na dastga el betg pli ir. En mintga cas haja el anc collegas che spetgian sin el. Sia mamma e ses frar èn morts e cun sia figlia haja el be anc contact sporadic.

El è gist stà qua sin visita
Autur: Collega da Marco Camenisch

Betg dad in di sin l'auter

Cler è, che Marco Camenisch n'è betg dad in di sin l'auter stà in um liber. El è stà plirs mais en la relaschada cundiziunada – per tudestg «offener Vollzug». Quai vul dir ch'el ha pudì ir persuls a lavurar ed ha stuvì turnar la saira en la praschun per durmir. Tar praschuniers ch'èn pli ditg che 20 onns en praschun è quai usità. Els vegnan resocialisads pass per pass. Suenter la praschun serrada vegnan emprimas uras en accumpagnament en il liber. Lura persuls. Lura surpiglian ils praschuniers ina plazza e van a lavurar durant il di enfin ch'els pon – sco Marco Camenisch uss – bandunar la praschun. Els ston lura dentant anc sa tegnair vi da reglas durant in temp d'emprova enfin ch'els èn lura propi libers ed il cas serrà giu.

Las reacziuns a Brusio

A Brusio n'è Marco Camenisch betg be creschì si ils emprims onns da sia vita, qua è er succedida la tragedia cun il guardia cunfin Kurt Moser. Camenisch ha tenor la sentenzia da la dretgira sajettà Kurt Moser – el sez dementescha quai. Sin las vias da Brusio ed en il Puschlav èn las reacziuns sin la novitad, che Marco Camenisch po bandunar quels dis la praschun, fitg differentas. Tgi na vul dir nagut, ord tema ubain er, perquai ch'ins ha enconuschì l'unfrenda e sia famiglia. Tgi è da l'opiniun, che Camenisch fiss atgnamain stà tut en urden, dentant il fatg ch'el haja survegnì 10 onns praschun per sajettar en l'aria ina centrala d'electricitad saja stà da memia ed haja provocà tut quai ch'è succedì pli tard. En mintga cas: En la val è quai in tema difficil.

La vita da Marco Camenisch

Naschì è Marco Camenisch l'onn 1952 a Campocologno, sco figl dad in guardia cunfin. Sco um giuven ha el visità la scola media evangelica a Schiers, è lura dentant sa decidì, anc avant da far la matura, per ina scolaziun en il Plantahof a Landquart. La tratga da muvel moderna ed il cultim artifizial han dentant disturbà Marco Camenisch.

Insaquants puncts impurtants or da la biografia da Marco Camenisch

Ils onns 70
10'000 persunas protestan cunter ovras atomaras. I sa furma ina pitschna gruppa radicala che sajetta en l'aria pitgas d'electricitad. Tranter els èn er Marco Camenisch e ses collega René Moser che deponan dinamit vid la centrala a Bogn Ragaz la saira da Nadal da l'onn 1979.
Ils onns 80
Dus onns suenter l'attentat sto Marco Camenisch ir davent dal Sennhof a Cuira en praschun a Regensdorf. El stuess star diesch onns, scappa dentant ensemen cun tschintg auters praschuniers. Davent da lura viva el en il zuppà enfin l'onn 1989 cura ch'el vegn puspè vesì en Svizra. El visita a Brusio la fossa da ses bab Bartholome ch'è mort curt avant. Anc quella notg vegn il guardian Kurt Moser assassinà. Camenisch vegn suspectà d'avair sajettà – en in process d'indizis vegn el pli tard lura fatg responsabel per la mort dal guardian. Camenisch sez dementescha enfin oz da'avair sajettà il guardian.
Ils onns 90
Camenisch ha pudì fugir en l'Italia. Pir dus onns pli tard, pia l'onn 1991, vegn el tschiffà d'in carabiniere. Quai suenter in ulteriur sajettim nua ch'er Camenisch è vegnì blessà grevamain vid la chomma.

Ils onns 2000
L'Italia trametta Marco Camenisch enavos en Svizra nua ch'el vegn anc ina giada condemnà a 17 onns praschun. Quest temp passenta el en differentas praschuns. Il 2012 fa el la dumonda da pudair bandunar la praschun pli baud. La dretgira refusa la dumonda perquai che la prognosa na saja betg buna che Marco Camenisch desistia dad anc ina giada daventar criminal. Il november 2015 retschaiva Marco Camenisch dentant cundiziuns pli favuraivlas ed el vegn preparà sin la vita en libertad. El dastga bandunar la praschun durant il di per ir a lavurar.

Mars 2017
Suenter passa 40 onns – u sin la fugia ubain en arrest - banduna Marco Camenisch la praschun.

RR actualitad 07:00

Artitgels legids il pli savens