Siglir tar il cuntegn

Header

audio
Di da las dunnas: Il punct da vista dals umens
Or da Actualitad dals 08.03.2024. Maletg: Keystone
laschar ir. Durada: 5 minutas 14 Secundas.
cuntegn

Di da las dunnas I dovra omaduas varts per l'egualitad

Al Di internaziunal da las dunnas vegnan celebradas las dunnas e cumbattì per egualitad ed encunter discriminaziun. Tge è la rolla dals umens en quel champ? RTR ha dumandà l'expert per egualitad, Nicolas Zogg.

Il pli grond regal che nus pudain far a las dunnas è, dad ans sviluppar vinavant sco umens e contribuir nossa part a l'egualitad.
Autur: Nicolas Zogg expert per l'egualitad

I dettia aspectativas cuntradictoricas da las dunnas envers ils umens, di Nicolas Zogg che sa fatschenta dapi onns cun l'egualitad en connex cun ils umens. D'ina vart veglian ins in «gentleman», il medem mument insatgi che mainia e dettia segirtad, da tschella vart er in um equivalent, cun ils medems dretgs. Tut tenor situaziun saja quai cuntradictoric, di l'expert per l'egualitad.

Actualmain è la societad amez in process da tractativas difficilas. Ils umens èn pertutgads fermamain da quest process.
Autur: Nicolas Zogg expert per l'egualitad

I na dettia betg in cler «dretg» u «fallà», i saja fitg persunal nua ch'ins veglia sa posiziunar. Ils umens na sa participeschian dentant strusch a quest process. La gronda part dals umens veglian mitschar da quai.

Tuttina tge ch'ins di, tendenzialmain è quai fallà: U che ti es in sexist ubain che ti es in «oberfeminist» che vul be far plaschentinas. Pia, nua è qua insatge sincer ed autentic ch'è dentant era solidaric e sa drizza enavant? Quai è ina sfida.
Autur: Nicolas Zogg expert per l'egualitad

Nicolas Zogg è persvas ch'umens èn creatiras gist uschè empaticas. Forsa hajan umens sviluppà pli pauc l'empatia en lur uffanza u giuventetgna. Ils umens sajan anc adina confruntads cun musters vegls, sco per exempel «sajas in dretg um» ubain «in um na crida betg». Quai saja ina part dal svilup. Dentant saja in um capabel da pudair decider en ina situaziun sch'i saja uss cunvegnent da per exempel tegnair avert ad ina persuna l'isch ubain da far in cumpliment, dentant er da sentir nua che quai na saja betg adattà.

Il dovra simplamain ina tscherta prontadad ed era temp per svilup.
Autur: Nicolas Zogg expert per l'egualitad

Ils buns exempels masculins mancan

En bleras domenas sajan ins anc adina privilegià sco um, di Nicolas Zogg. Ussa giaja per cumparter quels privilegis a moda e maniera gista. Umens stoppian pia dar davent insatge en tschertas domenas. Il saja chapibel che quai procuria per malsegirtads e magari era per opposiziun. Sco um possia esser grev da savair vi da tge ch'ins duess propi s'orientar. I vegnia anc adina spetgà dals umens dad esser ils nutriders, dad esser ferms – ils constructs da masculinitad sajan anc adina fitg preschents. En il medem mument vegnian uss vitiers novas aspectativas.

In um sto er esser attentiv, lom e sensibel – co navigar en quel champ da tensiun n'è betg per mintgin medem simpel.
Autur: Nicolas Zogg expert per l'egualitad

Porscher maun als umens

Per quellas malsegirezzas stoppian ins porscher maun als umens. Qua saja la politica en retard. Per gronda part vegnia l'egualisaziun cun buna raschun chapida sco promoziun da las dunnas, mo en tschertas domenas saja er impurtant da far insatge per ils umens. Uschiglio na saja betg pussaivel da far progress sco societad – egualisaziun dovria omaduas parts.

La societad sto sa fatschentar dapli da las aspettativas da la masculinitad, e quai sur tut ils stgalims.
Autur: Nicolas Zogg expert per l'egualitad

I duvrass differentas purschidas da prevenziun en scola, per la giuventetgna. Ed ins stoppia preschentar buns exempels da rolla als giuvens ed umens, quels manchian per gronda part. Ils megliers exempels sajan l'agen bab u babs en il conturn stretg, di Nicolas Zogg. Perquai saja impurtant da guardar che babs surpiglian lur responsabladad da tgira en famiglia, ed era là dovria sustegn. Saja quai da vart da la fatschenta da promover dapli lavur parziala per umens, ubain purschidas da sustegn sco cussegliaziuns da geniturs per babs.

Centrala grischuna da dunnas

La Centrala da dunnas è l'uniun tetgala per tut las uniuns da las dunnas dal Grischun. Sut il motto «bilden, beraten, bestärken» cusseglia la Centrala da dunnas gia dapi 85 onns dunnas ed umens per exempel tar dumondas da dretg u finanzas tar in divorzi. Sco la copresidenta da la Centrala grischuna da dunnas Luana Bergamin di, sajan ils temas da las cussegliaziuns anc adina ils medems sco avant 85 onns. Quai possia per l'ina esser perquai che qua saja la purschida da cussegliaziun, mo forsa na saja il moviment anc betg uschè spert. Il Di internaziunal da las dunnas saja per la Centrala da dunnas in di impurtant, per mussar quai che fatschentia ellas l'entir onn.

Il Di da las dunna è in di da festa, in nua che nus pudain sa mussar ed esser ensemen.
Autur: Luana Bergamin copresidenta da la Centrala grischuna da dunnas

Per la Centrala da dunnas è quest di er adina in di per s'entupar e crear raits, ch'ins ha la pussaivladad d'emprender d'enconuscher novas dunnas ed er in zic far festa ensemen e s'engaschar per ina chaussa positiva.

audio
Luana Bergamin da la Centrala da dunnas
ord Actualitad dals 08.03.2024. Maletg: RTR
laschar ir. Durada: 4 minutas 11 Secundas.

Luana Bergamin ha capientscha ch'i po dar malsegirtads da la vart dals umens amez il moviment feministic. Il tip dad ella sch'insatgi è malsegir: Dad esser uschia cun il visavi sco ch'ins veglia ch'ils auters sajan cun sasez. I dettia activistas u activists fitg extrems, ma quai na saja betg quai ch'ellas da la centrala da dunnas veglian. La centrala s'engaschia per dunnas, la finamira saja dentant da purtar ensemen la glieud.

Nus vulain purtar ensemen la glieud e suenter avair l'effect per tuts ensemen, per la publicitad.
Autur: Luana Bergamin copresidenta da la Centrala grischuna da dunnas

RTR actualitad 08:00

Artitgels legids il pli savens