Siglir tar il cuntegn

16.06.2025, 06:40 Ura, RTR Podcast «Mi prima paroles» da Nadia Rungger ed Uolf Candrian

In impuls davart lingua, litteratura e scriver, en dialog ladino-sursilvan tranter la scriptura Nadia Rungger e l'autur Uolf Candrian.

Download
Nadia Rungger (*1998) è ina scriptura bilingua da la Val Gardena en il Tirol dal Sid. L’onn 2020 è cumparì ses debut tudestg-ladin «Il fögl cun las soluziuns. Raquints e poesias» (Ediziun A. Weger) ch’è vegni premià tranter auter cun il Premi Irseer Pegasus da la Schwabenakademie 2024, e cun il premi da litteratura dal Südtiroler Künstlerbund 2024. Ella scriva prosa, poesia e teaters, e moderescha l’emissiun da cultura «Nëidies» per il radio Rai Ladinia.

Uolf Candrian (*1992) è da Sagogn ed ha studegià analisa culturala, culturas popularas e scienza litterara rumantscha a las Universitads da Turitg e Basilea. El ha presidià la GiuRu (Giuventetgna Rumantscha), ha lavurà tar la Mediaziun culturala svizra e per divers projects interculturals. Dapi il 2023 è el promotur regiunal da la Lia Rumantscha en Surselva e s'engascha en la scena d'art e cultura dal chantun pluriling.

Mi prima paroles / Mes emprims plaids
N: La prima paroles che é mparà per Sursilvan fova “buca”, “ni” y “nua”. Canche fove cun Uolf tla Surselva ons fat l juech dl lëuf te na grupa.
U: Tuts schevan: “Jeu sun buc in luf.”
N: “Bo?”, pensovi. Ie cunësce “bo” coche esprescion taliana che nce nëus adurvon suvënz per di: ne sé nia. Sai buca. Canche ie ove pona dit: “Ie ne son nia n lëuf”, fovi tl zënter dl atenzion y duc me à cialà. Povester nia la miëura strategia per chësc juech. Ënghe la paroles “ni” y “nua” ne capivi nia. A “ni” ti dijon nëus “o”, y a “nua” “ulà”. Ulà ie pa l lëuf? Ulà ie pa la tleves per capì l Sursilvan? N valgunes ei giatà. Y d’autres vedi mo a crì. Ciuna fova pa ti prima paroles per gherdëina?
U: Miu emprem plaid ch’jeu vai stuiu emprender en ghërdeina fuva propi “ulà”. Sch’jeu gitg ch’jeu vegnel dil Grischun vegn savens getg “Radio Romontsch” ni ch’ei vegn dumandau “ulà”. “Ulà?” Gie, “u la” ei la damonda. Ed era quella damonda spetga ina risposta. Mo tgeinina risposta? Grischun ei gie vegniu capiu, aschia ch’ei sa buc esser la damonda, danunder ch’jeu vegnel. Mo danunder exact ei la damonda, “nua leu?” “Ulà” per scursanir la damonda sin paucs plaids.

Dapli da «Impuls»