Siglir tar il cuntegn

Header

audio
La Novavla – e lura?!
Keystone
laschar ir. Durada: 59 minutas 51 Secundas.
cuntegn

La Novavla – e lura?!

Sch'ins discurra da la «Novavla» èsi cler da tge ovra ch'i sa tracta: Igl è ina da las monumentalas sinfonias da Beethoven, sia ultima per esser precis. Ma, daco è gist quell'ovra talmain speziala e co èsi ì vinavant suenter cun il gener da la sinfonia? Questa Classica emprova da dar respostas.

Ludwig van Beethoven (1770-1827) tutga sco Joseph Haydn (1732-1809) e Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791) tar ils trais gronds cumponists da l'epoca classica. Er Haydn e Mozart han cumponì sinfonias. Beethoven ha però sviluppà quel gener sco nagin auter. Cun sias contribuziuns è la sinfonia daventada il gener cun il pli grond prestige insumma.

Beethoven – il cumponist da sinfonias

Tut en tut ha el cumponì nov sinfonias e tuttas èn singularas. Da renum spezial èn cunzunt la terza cun ils surnum «Eroica», la tschintgavla che vegn er numnada «Sinfonia dal destin» e l'ultima, la novavla. Lezza ha gì sia premiera l'onn 1824. Spezial è cunzunt che Beethoven ha integrà in chor, tge ch'è stà in grond novum. Enfin lura era la sinfonia in gener sulet instrumental, senza cuntegn u text. Quai n'ha betg plaschì a tuts. Da la premiera èn blers stads surstads u schizunt schoccads. Ils pli paucs han apprezià quella sinfonica, nua ch'in chor conta la oda da Schiller «An die Freude».

Tuttina è la chapientscha creschida cun il temp ed a partir la generaziun suenter han las ovras da Beethoven marcà il gener da la sinfonia. Uschia han ils collega-cumponists anc stuì morder ditg ils dents vid l'ierta che Beethoven ha laschà enavos.

Musica – ils ultims tocs

Dapli da «La classica»