Sin l’emprima egliada tuni fitg simpel da far ina litografia. L’artista malegia in motiv sin in crap, prenda in palpiri e stampa quai dal crap sin il palpiri. Ma l’entira procedura è bler pli cumplexa. Per far ina litografia dovri temp, pazienza, concentraziun, conuschientscha da process chemics, in bun maun ed in bun egl per detagls.
Suenter avair fatg il dissegn sin il crap met jau colofonium, talcum e gummi.
Inventà la tecnica da la litografia ha Alois Senefelder da Minca. Durant ina spassegiada in di da plievgia l’onn 1796 ha el vis ch’in palpiri è vegnì reproducì sin in crap da chaltschina. Quella observaziun ha purtà el sin l’idea da brischar in crap. Cun la litografia ha Alois Senefelder davent dal 1798 revoluziunà la stampa. La litografia è er il battavia per la stampa d’offset.
Jau sustegn Ursina tecnicamain per ch’ella haja dapli segirtad tar la stampa.
La naschientscha dad ina litografia
-
Bild 1 von 14. Preparativas. Ursina Gianotti ha taglià il palpiri criv, fatg el bletsch e metta quel uss tranter duas plattas da glas per ch'el stat plat. Bildquelle: RTR.
-
Bild 2 von 14. Il gummi. Joachim Dierauer maschaida il gummi cun acid da salpeter. Bildquelle: RTR.
-
Bild 3 von 14. Purtar si il gummi. L'artista porta si il gummi cun acid da salpeter. Bildquelle: RTR.
-
Bild 4 von 14. Ils craps da litografar. Ils craps èn dustads sco cudeschs. Bildquelle: RTR.
-
Bild 5 von 14. Dar aria. Ursina Gianotti dat aria cun il ventagl. Bildquelle: RTR.
-
Bild 6 von 14. Colur. L'emprima giada vegn duvrà colur. Bildquelle: RTR.
-
Bild 7 von 14. Terpentin. Terpentin lascha svanir las artischoccas. Bildquelle: RTR.
-
Bild 8 von 14. Colur e crap. Finalmain vegn la colur sin il crap. Bildquelle: RTR.
-
Bild 9 von 14. La maschina da litografar. Per l'emprima giada vegn la maschina da litografar en funcziun. Bildquelle: RTR.
-
Bild 10 von 14. L'emprima emprova. Ursina Gianotti preschenta l'emprima emprova. Bildquelle: RTR.
-
Bild 11 von 14. Colur cotschna. Uss vegnan anc autras colurs en funcziun. Bildquelle: RTR.
-
Bild 12 von 14. Discussiuns. Ursina Gianotti e Joachim Dierauer discuteschan daco che la litografia en colur ha tartegnà. Bildquelle: RTR.
-
Bild 13 von 14. L'ovra finala. Duas litografias sin in palpiri. L'ovra d'art finala dad Ursina Gianotti. Bildquelle: Joachim Dierauer.
-
Bild 14 von 14. Utensils da malegiar. Impressiuns da la stamparia en il chasté a Haldenstein. Bildquelle: RTR.