Siglir tar il cuntegn

Header

audio
Regurdientscha a Maurice André
Or da Artg musical dals 06.03.2022. Maletg: MAD
laschar ir. Durada: 58 minutas 39 Secundas.
cuntegn

Artg musical Regurdientscha a Maurice André

«Il retg da la trumbetta», «la pli dultscha trumbetta da tut ils temps» – quai mo dus chavazzins per Maurice André ch'è stà in star sin in instrument ch'era atgnamain plitost adattà per legendas en il mund da jazz.

Mauric André è naschì ils 21 da matg 1933 a Rochebelle en il center da la cuntrada da minieras Alès en il sid da la Frantscha. Ses bab ch'era in grond fan da la trumbetta aveva la disa d'annunziar la naschientscha da mintgin da ses uffants cun ina fanfara da trumbetta. Quai ha el gia fatg per la figlia veglia Georgette e pli tard per Simone.

La famiglia André era fitg stimada ad Alès. Els eran glieud luvrusa. Ch’i neschia qua in nunditg talent da trumbetta nagin che na sminava. Maurice André è creschì si en in conturn da miniers – ed era el avess duì daventar minier. Sper la greva lavur sut terra en las minas fascheva ses bab musica da saut e divertiment. Savens ha il Maurice pitschen accumpagnà il Maurice grond ed uschia quasi mai pli bandunà quest «bogn da musica», en il qual el è vegnì bugnà da pitschen.

Emprender da leger notas

Avant che pudair sunar in instrument ha il bab pretendì da Maurice da far il studi da solfège, da studegiar ed emprender las notas. Uschia ha il mat dad 11 onns bainprest pudì leger partituras. L' emprim instrument che Maurice André ha survegnì da ses geniturs era in cornet. Cun gronda motivaziun ha il giuven da 14 onns cumenzà a trenar ed exercitar, e bainprest ha ses conturn vesì – e surtut udì – ch’el è in talent da natira.

Suenter la scola ha André er cumenzà a lavurar en las minieras. Questa lavur haja furmà el, ha ditg André pli tard. En las minas haja el emprendì d'enconuscher il spiert da cuminanza, l'enclegientscha, ina sort fraternitad, ina solidaritad per tut pretsch. Quatter onns ha André lavurà en las minas d'Alès.

Studi a Paris – emprims success

L'emprim magister da cornet ch'el ha gì è stà Monsieur Barthélemy. Il progress cuntinuà da Maurice André ha lura manà el al Conservatoire de Paris e tar il professer Raymond Sabarich – in magister cun ina moda d'instruir fitg severa ed autoritara. El era dentant er generus cun ses scolars ed ha magari envidà els en la Brasserie de l'Europe – in' ustaria en la vischinanza. Quest usit ha pli tard era Maurice André cuntinuà, cura ch'el era professer da trumbetta.

Exercitar, exercitar ed exercitar - Quai ha lura purtà fritg gia baud. Gia cun 20 onns ha André gudagnà ses emprims premis: 1. premi d'onur per cornet, 1. premi d'onur per trumbetta. Il 1955 ha André gudagnà il Concours de Genève, ina concurrenza internaziunala per solists. Il 1963 ha el gudagnà a Minca la concurrenza internaziunala da la ARD. Questa victoria ha lantschà pir da dretg sia carriera.

Fin 250 concerts ad onn

Lura ha cumenzà in temp cun turneas, invits a festivals da musica sco per exempel ad Athen, a Bordeaux, a Salzburg, a Vienna, ad Oxford, a Cambridge, a Moscau ed a New York. André è vegnì renumà cun ses concerts e sias registraziuns cun divers orchesters ed organistas ed organists. Per oratoris da Bach u Händel era el il solist il pli dumandà. Sin la trumbetta piccolo ha el fatg furore sco era sco trumbettist en ovras da jazz.

En quels onns era André sin il punct aut da sias pussaivladads artisticas, ed el ha lavurà bler ed intensiv. Las cifras èn strusch da crair:

  • 2'700 concerts (aifer 15 onns, en tscherts onns fin a 250 concerts per onn),
  • 225 plattas (LP's), tuttas sco solist ed en bleras spartas: classica, baroc, jazz, varietés.

Cun 75 onns, ils 9 d'october 2008, ha Maurice André dà ses ultim concert en la Cathédrale St. Nazaire a Béziers. Er da la partida eran 40 trumbettistas e trumbettists da renum che han uschia rendì onur al grond virtuos. En ses ultims onns da vita è Andrè sa deditgà a l'art da sculptura. El ha stgaffì pliras sculpturas da lain.

La notg dals 25 sin ils 26 da favrer 2012 è Maurice André mort en la vegliadetgna da 78 onns. El, ses tun sin la trumbetta e sia virtuositad e persunalitad restan però nunemblidaivel – era grazia a las bleras registraziuns.

Artg musical 15:00

Artitgels legids il pli savens