L’istorgia dal schlogn va enavos fin en il temp da crap, nua ch’ils umans duvravan la rascha da las plantas per fixar ils pizs vid lur spadas. Per che la rascha daventa loma, han els tschiccà ella en bucca.
Il tschic en la furma sco che nus enconuschain oz datti dapi bun 150 onns. La basa per la massa da gumma ha creà l’American Thomas Adams. El ha gì l’idea da producir ord Chicle tschics. Chicle è ina massa liquida che vegn ord da las plantas dal Chicozapote en l’America dal sid.
Cunquai ch'ils emprims experiments da vulair producir ord Chicle giugarets u rodas da gumma n'han betg funcziunà, ha Thomas Adams midà strategia e cumenzà a vender schlogns ord Chicle. Curt suenter ha William Wrigley da Chicago savurà l’affar ed ha lantschà in’acziun da reclama en tut il pajais per ils tschics «Wrigley's Spearmint».
Las emprimas regurdientschas che las bleras ed ils blers da nus han vid l'emprim tschic è la marca «Bazooka». Ina massa en colur rosa, che permetta da far – cun in pau exercizi – grondas vaschias:
Products da la natira èn dentant restads alternativas per il tschic ch'ins cumpra en butia. Jon Martin Heinrich da Vnà ha per exempel emprendì da ses bab co ch'ins fa ord la rascha in tschic.
Las numerusas versiuns da tschics ch'i dat ozendi èn per regla producids ord ieli mineral en cumbinaziun cun polymer ed ils differents aromas. Las interpresas n'èn dentant betg obliadas da tradir lur recept per far ils tschics. La gronda part dals tschics èn uss senza zutger. Tuttina na remplazza il tschic betg il barschun da dents, suttastritga la dentista Sursilvana, Elena Cathomen.
Il tschic è en media en trais da quatter buccas.
Il tschic n’è betg nutriment, dentant vegn el mastgà cunter e per bler. Studis scientifics a reguard il diever datti blers, dentant na datti betg propi cumprovas per quests motivs:
- lungurella
- distracziun
- concentraziun
- nausch flad en bucca
- gnervusadad
- per remplazzar insatge auter
Il dismetter il schlogn – in product che vegn fatg ord ieli mineral – è ina problematica che occupa tant las equipas ch’èn responsablas per vias e plazzas nettas en las vischnancas e citads, sco er per exempel las pedellas en scola.
Mintgin da nus tschicca en media 100 tschics l’onn
En scola è il schlogn per regla scumandà, tuttina tatgan las gummas elasticas qua e là sut in banc da scola, per terra sin via u vid ina paraid.
Gista uschè blera lavur per allontanar ils tschics en scola, ha Ludwig Magni che è pedel a La Punt Chamues-ch, cun prender davent ils tschics vid las maisas u er zuppads sut las sutgas che creschids han deponì a la zuppada.
