Pleds da l'onn 2022
1. | 2. | 3. | |
Rumantsch | mancanza | status S | 19 grads |
Tudestg | Strommangellage | Frauen-Ticket | Schutzstatus S |
Franzos | boycotter | sobriété | souffle |
Talian | penuria | invasione | coraggio |
Co funcziuna l’elecziun
Dapi quatter onns tgira la Scol'auta per scienzas applitgadas a Turitg (ZHAW) l’elecziun dal pled da l’onn. En mintgina da las quatter regiuns linguisticas da la Svizra datti ina giuria che elegia ord ina glista da var 70-80 propostas dals linguists da la ZHAW e dal public il pled da l’onn. La ZHAW analisescha cun agid da programs da computer mintg’onn var 1,7 milliuns texts. Analisads vegnan pleds novs, la frequenza en relaziun cun auters onns u en tge contexts che quels vegnian duvrads. La finala suttamettan els a las quatter giurias mintgamai var 20 pleds. Vitiers vegnan lura var 50 propostas dal public e da la giuria. Quella elegia silsuenter il pled da l’onn, sco er ils pleds da l’onn sin plazza dus e trais. Per il pled rumantsch ha la ZHAW analisà quest onn var 32’000 texts cun 8,2 milliuns pleds. Quai èn en emprima lingia texts schurnalistics.
La Lia Rumantscha è responsabla per la giuria en la Svizra rumantscha. A questa sa participeschan 11 persunas. Ellas represchentan ils divers idioms, derivan da differentas spartas e funcziuns, giuvens e pli vegls, quest onn cun sis dunnas e tschintg umens.
Pleds da l'onn 2021
1. | 2. | 3. | |
Rumantsch | respect | pazienza | tgira |
Tudestg | Impfdurchbruch | Starkregen | entfreunden |
Franzos | iel | précarité | variants |
Talian | certificato | urgenza | exploit |
Pled rumantsch dals davos onns
- 2021 respect
- 2020 mascrina
- 2019 il luf
- 2018 il derschalet (nausch siemi)
- 2017 ils flutgets (floccas per müesli, per bizochels, per scrottas da naiv)
- 2016 il barbagiat (mal ils musculs)
- 2015 il schischuri (virivari)
- 2014 far linlogn (sa laschar temp)
- 2013 il raffader (der Abzocker)
- 2012 l'arsuc (guaffen per trair en chalzers)
- 2011 tgutglar (far tup, far da tgutg)
- 2010 gnochergnar (fa da char)
- 2009 la vaccinaziun
- 2008 europeada
- 2007 las elecziuns
- 2006 la sessiun
- 2005 la porta alpina
- 2004 las mesiras da spargn