Enturn 10% da las vischnancas svizras han gia in num rumantsch. Quai èn ils classichers sco Turitg, Berna e Genevra – sco era la gronda part da las vischnancas grischunas. Ma il rest da las 2'100 vischnancas svizras han anc gì da spetgar sin lur versiun rumantscha. Avant curt han ellas dentant tuttas survegnì lur nums rumantschs – creads da l'artist sursilvan Donat Caduff.
Tscherts nums èn stads ina sfida
Per si'ovra «Svizra Rumantscha» ha el retschertgà durant 5 mais e passa 200 uras la derivanza e muntada da passa 2'100 vischnancas. Per tschertas saja stà pli simpel da crear in nov num che per autras. Surtut ils nums cumponids – sco per exempel «Herzogenbuchsee» – sajan stads ina sfida. En quels cas haja el stuì far diever da sia libertad artistica per crear in num che restia pronunziabel. Uschia è «Herzogenbuchsee» daventà «Ducabuxa». La fin finala na saja quai era betg stà in project linguistic – mabain artistic.
Lavur a maun vi dal computer
Decisiuns artisticas ha el era tratg en connex cun la preschentaziun da las vischnancas rumantschas. El n'ha betg vulì crear simplamain ina «normala» carta da la Svizra cun tut ils nums – mabain ina carta che vesa ora in zic pli speziala. Perquai ha el tranter auter malegià suenter tut ils guauds e tut ils lais a maun vid il computer. Ina lavur dad ulteriuras 200 uras.
Creà si'ovra ha el sin incumbensa dal cusseglier guvernativ Christian Rathgeb che ha durant ses presidi da la Conferenza da las regenzas chantunalas vulì far pli visibel il rumantsch. L'ovra da Donat Caduff è dentant betg propi fitg visibla, perquai ch'ella penda en la Chasa dals chantuns a Berna. In bajetg che n'è betg public. Uschia ha Caduff creà in pèr versiuns pli pitschnas da si'ovra, uschia che sias creaziuns chattan tuttina anc la via ord la Chasa dals chantuns.