Siglir tar il cuntegn

Header

video
Pazienza ... Il mintgadi cun long-Covid
Or da Cuntrasts dals 05.03.2023.
laschar ir. Durada: 26 minutas 19 Secundas.
cuntegn

Cuntrasts Pazienza – il mintgadi cun long-Covid

Il december 2020 è la passiunada coiffeusa Myriam Egli Cavelti da Sagogn s’infectada cun il virus corona. Dapi lura n’è ella mai pli sa revegnia da la malsogna. Anc oz, dus onns pli tard patescha ella dad uschè ferms sintoms, ch’ella n’è betg abla da lavurar. Sia diagnosa: Long-Covid.

Mintgatant n’hai jau strusch la forza da star sin pes.
Autur: Myriam Egli Cavelti pertutgada da long-Covid
Myriam Egli Cavelti, Long-Covid Betroffene
Legenda: Myriam Egli Cavelti, pertutgada da long-Covid RTR

Quantas persunas èn pertutgadas da long-Covid?

Las cifras varieschan da pajais tar pajais, da studi tar studi. En Svizra èn quai tenor in studi da l’universitad da Basilea radund 404’000 persunas. Da quellas persunas hajan ca. 1% (ca. 4'000 persunas) sintoms uschè gravants ch’ellas na possian betg lavurar, schazegia dr. Gregory Fretz, spezialist da long-Covid da l'Ospital chantunal dal Grischun.

L'emprim pazient cun sintoms da long-Covid ha visità il medi gia il mars 2020. Oz vegnan 400 persunas pertutgadas regularmain al post da consultaziun long-Covid. Il temp da spetga per in nov pazient u ina nova pazienta cuzza trais enfin quatter mais. In fatg ch’el deplorescha.

La medischina dovra il term post-Covid sch’ils sintoms duran pli ditg che trais mais. En il linguatg da mintgadi dominescha dentant il term long-Covid.

Anc adina avain nus constant bleras dumondas da persunas pertutgadas per la consultaziun da long-Covid.
Autur: dr. Gregory Fretz manader dal post da consultaziun long-Covid
video
Definiziun long-Covid / post-Covid
Or da Giuventetgna dals 28.02.2023.
laschar ir. Durada: 52 Secundas.

Tgi è pertutgà?

Dunnas èn in zic pli pertutgadas che umens. Il pli savens dunnas tranter 25-49 onns (26,8%), suandà da dunnas tranter 50-60 onns. La raschun èn ils gens. La malsogna long-Covid provochescha ina disfuncziun dal sistem d’immunitad. Il sistem d’immunitad sa chatta sin il cromosom-x, entant ch’ils umens han in cromosom-x, han las dunnas dus cromosoms-x.

Il privel da survegnir long-Covid per na-vaccinads è marginalmain pli pitschen che per vaccinads. La varianta delta n’ha betg evocà dapli long-Covid che la varianta omicron.

video
Emprim pazient da long-Covid
Or da Giuventetgna dals 28.02.2023.
laschar ir. Durada: 46 Secundas.

Tge èn ils sintoms?

Prest tut las persunas pertutgads pateschan da sindrom da fatigue, ina spussada absoluta, na da confunder cun ina stancladad ch’ins enconuscha suenter in strentg di da lavur. In sintom medemamain fitg derasà è la intoleranza da prestaziun. Tut è memia bler. Lavurs corporalas e cognitivas che n'eran avant nagin problem èn uss nunpussaivlas. Savens è era la sien pertutgada, u ch’il durmentar è disturbà u alura il durmir tut la notg.

80-90% sa lamentan ch’els han difficultads da chattar pleds e che lur memoria n’è betg pli uschè buna. Latiers vegnan savens mals da las giugadiras, dals musculs e dal chau. Tenor dr. Fretz èn quests sintoms ils sintoms principals da la malsogna long-Covid.

video
Ils sintoms da long-Covid
Or da Giuventetgna dals 28.02.2023.
laschar ir. Durada: 3 minutas 6 Secundas.

Mal il chau è memia bler

Sper la stancladad fatigue, ils mals da musculs ed ina ferma intoleranza da canera e glisch patescha Myriam Egli Cavelti cunzunt d’in terribel mal il chau. Per mitigiar in pau questa dolur va ella mintga quindesch dis en la clinica da mal da l'ospital chantunal per laschar far ina infiltraziun. In nuf da gnerva vegn narcotisà. Quest tractament lubescha ad ella da passentar insaquants dis senza dolur il chau.

Vegn sper ils divers mals anc il mal il chau vitiers, lura èsi memia bler. Jau sun leda che nus avain il mal il chau sut controlla.
Autur: Myriam Egli Cavelti pertutgada da long-Covid

Vita da famiglia mo en chasa

Per la famiglia Egli Cavelti ha la malsogna long-Covid midà la vita da famiglia da radent. L'um Philippe Egli lavura dapli a chasa per sustegnair sia dunna uschè bler sco pussaivel.  Ils dus uffants che van anc a scola, Andrina en l’emprima secundara, Iso en la tschintgavla, han dapi che lur mamma è malsauna emprendì da tschantschar dascus en chasa. Ir cun skis, ir a far bogn, ir a far cumissiuns, ir a magliar ina pizza ... tut quai n’è betg pli pussaivel. Las activitads da famiglia sa restrenschan sin activitads en chasa.

RTR Cuntrasts 17:25

Artitgels legids il pli savens