Ils emprims Portugais e Portugaisas èn vegnids ils onns settanta en l’Engiadina. Ils blers dad els derivan dal Portugal dal Nord, da la regiun Tarouca. L'anteriur hotelier dal Hotel Waldhaus a Segl-Maria Felix Dietrich è sta l'emprim che ha clamà ils Portugais.
Els han in bun dun da s’adattar, els vegnan bain a frida cun il clima, ed finalmain èn els fitg lavurus.
Igl eran buns temps, nus lavuravan gugent, perquai ch’ils patruns respectavan nus. Uschia sa sentivan sco da chasa
Ma i dat era tristas regurdientschas, da mammas e babs che na dastgavan betg prender lur uffants en l’Engiadina. Isabel da Silva ha cumbattì onns a la lunga, ella ha perfin smanatschà cun ina chauma da fom per che sia feglia possia finalmain vegnir tar ella en Svizra.
Per nus èsi stà fitg difficil da viver separadamain.
En il fratemp han ils Portugais e las Portugaisas creà in toc patria en l’Engiadina. Els han fundà il club da ballape FC Lusitanos che dumbra 500 commembers e commembras, ed els s’inscuntran en il club da motociclists Piratas.
En la 5avla classa cura ch’jau hai empruvà l’emprima giada ils examens d’admissiun per il gimnasi, haja gì ina scolasta che vegniva tar mai a chasa per exercitar il tudestg.
Per ils uffants da las famiglias portugaisas è la situaziun linguistica da la Engiadin’Ota in handicap, ella è perfin discriminanta. L’instrucziun rumantscha en il stgalim bass engrevgescha als emigrants portugais il pass en la secundara ni en il gimnasi, nua ch’il tudestg dominescha. Els sa sentan engianads da lur avegnir.
In dad els – Patrick Barros
In che raquinta da sia vita en Engiadina è Patrick Barros. El è creschì si a Samedan. Ses geniturs èn oriunds dal Portugal. Oz è l'um da 25 onns magister primar a Samedan. El raquinta da sias experientschas ch'el ha fatg ils davos onns en Engiadina – e pertge ch'el vesa ozendi bunas schanzas per far carriera, er per uffants da lingua portugaisa.
