Siglir tar il cuntegn

Header

audio
Da la «Kur- und Seebadanstalt» tar la destinaziun da renum
Or da Marella dals 23.04.2023. Maletg: RTR
laschar ir. Durada: 45 minutas 43 Secundas.
cuntegn

Istorgia ed istorgias da Flem Da visiunaris, dad umens cun ina vista globala e curaschi

La fin dals onns 1860 èn insaquants umens sa fatschentads cun l’idea, la visiun, da realisar in hotel generus en il guaud da Flem. Il 1869 è la societad vegnida fundada. Ella aveva num «Kur- und Seebadanstalt Waldhaus Flims». 60 aczias à 5’000 francs èn vegnidas segnadas.

Cumenzà a bajegiar l'hotel hans ins il 1873. In hotel generus en il guaud da Flem. Per Guido Casty ch'è en suprastanza communala a Flem e responsabels per il turissem è quai il cumenzament dal turissem a Flem. Cun l'avertura da l'hotel il 1877 han ins parallel fundà l'organisaziun turistica, di el en la Marella.

La vischnanca ha sustegnì la societad cun ils suandants dretgs:

Avrir la box Serrar la box
  • Diever exclusiv dal Lag la Cauma per far bogn
  • Tschiffada d’aua da funtaunas dal territori communal
  • Explotaziun da laina e crappa per bajegiar
  • Cumpra da terren tenor agen parairi en Casa d’Uaul
  • Dretg da precumpra da terren cunfinant tar la vischnanca
  • Dretg da construcziun da vias inclusiv il dretg d’expropriaziun envers proprietaris privats
Zeichnung Überblick des Hotels um 1920
Legenda: Survista da l'hotel enturn l'onn 1920 RTR
Quai eran vairamain visiunaris.
Autur: Jo Müller Ha cun gronda passiun perscrutà l’istorgia da l’hotel

L’emprima chasa, il Waldhaus, è vegnida inaugurada il 1877 en in parc da 200’000m2 cun prads e guaud enturn, aua currenta en cuschina, 120 letgs, ina resgia, posta cun stallas ed ustaria, lavandaria, uigl cun vatgas, lingia d’aua, infrastructura per far bogn en il Lag la Cauma ed ina rait cun sendas per flanar.

Cun l’avertura da la Villa Belmont è vegnì engaschà in medi da cura. Il 1889 è cun la Villa Silvana ina terza chasa vegnida latiers ed il medem mument è l’hotel vegnì electrifitgà. Cun 60 PS era quai la pli gronda ovra electrica privata da la Svizra. Uschia è er il resort naschì. Il 1901 hai dà l’emprim attatg da telefon a Flem. Plazzà è quel vegnì en in pitschen chaset, perquai ch’ins na saveva betg tge che schabegia sch’insatgi telefonescha da l’America.

Ils piuniers da l’hotel han er gì ina rolla sco promoturs dal svilup insumma.
Autur: Jo Müller Directur dal Hotel Waldhaus a Flem dal 1985 fin 2000
Fotos vergangener Zeiten, die im Hotelmuseum hängen
Legenda: Fotografias da temps passads che pendan en il museum da l'hotel RTR

Enturn la sava dal tschientaner han ils responsabels gì ulteriurs gronds plans d'engrondiment. Els han per quest temp gì l’idea singulara da scriver ora ina concurrenza d'architectura, di Jo Müller en la Marella. Jo Müller è stà 16 onns directur da l'hotel ed el ha perscrutà l'istorgia da quel. Gudagnà la concurrenza ha in Grischun. Il 1904 è la nova chasa cun il num Casino (oz Pavillon) vegnida averta. En il Casino devi nagins letgs. Il Casino era ina chasa per sauts e festas, per banchets e dîners.

Il vitg da Flem era separà da Flem Casa d’Uaul. Ils purs che discurrivan rumantsch vivevan en il vitg, ils hoteliers che discurrivan tudestg en Casa d’Uaul. La punt da Flem era sco ina barriera.
Autur: Guido Casty Che deriva dad ina famiglia da gastronoms e hoteliers da Flem

Ils osps èn il cumenzament restads pliras emnas u perfin plirs mais.

Tenor in dals emprims prospects han osps passentà lur temp cun:

Avrir la box Serrar la box
  • Ruaus, aria, far nagut, bunas spaisas ed inscunters socials
  • Far bogn en il Lag la Cauma u viadis en bartga – l’hotel aveva in agen scolast da nudar
  • Viandar en ils guauds da Flem
  • Excursiuns en la regiun e la Surselva
  • Raiver si dal Crap da Flem sur stgalas privlusas
  • Tennis e crocket
  • Ina scola da sautar, in scolast da bridge – in animatur ha «preparà» (mussa da sautar) las dunnas per ils bals e las festas da gala

Il 1945 han ins cumenzà cun la construcziun da l’emprima sutgera da Flem a Foppa. Il 1947 è suandà la sutgera da Foppa a Naraus ed il 1956 la gondla sin il Cassons. Fin il 1947 èn ils hotels stads averts be la stad. A partir dals onns 1970 èn ils envierns stads pli ferms che la stad. L’hotel Waldhaus ch’è oz in hotel da tschintg stailas è a partir dals onns 1950 sa midà dad in hotel per curas da bogn ed aria tar in hotel da sport cun festas cun scolasts da skis.

La data la pli impurtanta e pli trista da l’hotel Waldhaus è stada il mardi suenter Pasca dal 2015, di Jo Müller. Quel di èn il president dal cussegl d’administraziun ed il directur da l’hotel Waldhaus ids a deponer la bilantscha.

Quai è ina capodovra co ins po laschar ir en concurs 450’000m2 terren cun 15 bajetgs. Qua stoss far fitg blers sbagls.
Autur: Jo Müller Anteriur directur da l'Hotel Waldhaus a Flem

RTR La Marella 09:00

Artitgels legids il pli savens