Siglir tar il cuntegn

Jan-Andrea Bernhard «Las circumstanzas dad oz na fissan betg simplas per Comander»

L'istorgia dal Grischun è stretgamain colliada cun la refurmaziun. En la citad da Cuira ha quella cumenzà l'onn 1523 ed era in process da blers onns. Tge uman è la figura centrala da la refurmaziun grischuna – Johannes Comander – propi stà? E co ha la chapitala grischuna fatg tras la refurmaziun?

Il moviment da refurma aveva contribuì essenzialmain a la democratisaziun en il Grischun ed ha manà a nossa cultura da debatta moderna ed a novas libertads. En quest connex aveva il Grischun surpiglià ina rolla da pionier entaifer l'Europa.

Cuira è stà plitost ina sort center da communicaziun da lez temp. Il center politic era lura Glion.
Autur: Jan-Andrea Bernhard teolog e professer per istorgia da la baselgia

La proclamaziun grischuna da la libertad da religiun da l’onn 1526 aveva pussibilità a tut ils umans che vivevan en las Lias grischunas da sa decider libramain tranter las duas religiuns, la vedra u la refurmada. E quai sco individi e betg mo en il collectiv sco cuminanza. Quai ed autras transfurmaziuns e midadas da la refurmaziun avevan midà la vita en il Grischun en general. E quai è d’impurtanza enfin oz.

Comander vuleva integrar tut il pievel. El n'era betg in signur. A Glion han ils «giunchers» promovì la nova cardientscha, a Cuira era quai Comander, ensemen cun il pievel cumin.
Autur: Jan-Andrea Bernhard teolog e professer per istorgia da la baselgia

Johannes Comander era la figura centrala da la refurmaziun grischuna. El n'è betg mo stà refurmatur teologic, el ha er inizià e gidà a concepir numerusas transfurmaziuns politicas, socialas e culturalas.

Dad in sco Comander pudess'ins anc emprender bler ozendi.
Autur: Jan-Andrea Bernhard teolog e professer per istorgia da la baselgia

Sco che Comander ha furmà ed influenzà la refurmaziun en noss chantun, tge uman ch’el era e sco ch'el vivess e concepiss bain ozendi, da quai discurra Vita e cretta cun Jan-Andrea Bernhard. Il teolog promovì e professer titular per istorgia da la baselgia a l’Universitad da Turitg, ch’è era archivari da la vischnanca da Glion, tradescha era, tge occurenzas da l’onn commemorativ da 500 onns refurmaziun a Cuira «Comander 2023» che valan la paina da visitar.

Johannes Comander

Avrir la box Serrar la box

Johannes Dorfmann (1485–1557), numnà Comander, è stà figl d’in chapeller da Maiavilla. El ha frequentà il gimnasi claustral a Son Gagl e studegià a l’Universitad da Basilea. A Son Gagl ha el emprendì d’enconuscher il posteriur refurmatur Vadian, a Basilea Zwingli. Suenter il studi è Comander stà plevon ad Escholzmatt (LU). L’onn 1523 ha il cussegl da la citad da Cuira clamà el sco plevon en la baselgia da Son Martin. Sias famusas pregias èn stadas enconuschentas lunsch enturn ed a la disputaziun dal 1526 a Glion èn vegnidas preschentadas sias 18 tesas che n’han betg mo revoluziunà la baselgia, mabain era promovì il process da democratisaziun entaifer las Trais Lias. Quai ha uschia gì ina gronda irradiaziun per il svilup politic e cultural en l’entir Grischun.

Vita e cretta 08:00

Artitgels legids il pli savens