Quai è l’istorgia da Giachen u Jacob Jecklin, numnà il ritg. Ella cumenza il 1644. Jecklin nascha sco Giachen Jecklin a Zuoz. Sco quai ch’igl era usit da quel temp maina sia via gia en la vegliadetgna da 10 onns en l’Italia.
Jecklin è sco in giat – el croda adina sin ils pes
En Italia cumenza la carriera dal Zuozingher inschignaivel cun la professiun da chalger. Ma Jecklin vul dapli – e fa dapli. Sia vita maina el sur l’Italia, en il Portugal, la Spagna, ils Pajais Bass, Engalterra, las colonias dal Cap, l’Indonesia e la Frantscha 44 onns suenter sia partenza sco um ritg puspè enavos a Zuoz.
Jecklin, l’influencer, raquinta sez da sias aventuras
Jecklin n’ha dentant betg be procurà per sia vita terrestra, ma er guardà ch’il mund vegnia a savair tge ch’el ha prestà – quasi fatg dad influencer. El ha notà sez sias aventuras. Quellas èn entradas en l’istoriografia sco
Viedis ed aventuras del Landama Giachen Jecklin da Zuoz, descrittas dad el svessa. Seguond Sprecher. Istoria della republica dellas trais lias.
Grazia a sias notizias autobiograficas è Jecklin perpetnisà oz en il Lexicon Istoric Retic LIR sco «Jecklin, Jakob (von Hohenrealtà)».
Ma, è quai lura er vaira, quai che Jecklin scriva?
L’istorgia, concedì, tuna savens da «Se non è vero, è molto ben trovato» – dimena bel ed endretg, dentant cun brav blera fantasia. Ma uschè simpel n’èsi betg: Guardond pli precis il raquint da Jecklin sa laschan verifitgar adina puspè fatgs e datas istoricas. Persunas e circumstanzas, ch’el pretenda dad avair inscuntrà, eran propi enconuschentas uschia co quai ch’el descriva ellas – per exempel il schef da mercenaris, il prinzi von Schomburg, u er l’ambassadur franzos Colbert u il duca da Firenze.
Anc pli vardaivla daventa l’istorgia da Jacob Jecklin entras ina visita en l’archiv statal. Là datti ina busta cun diversas actas ed ina pergiamina da bellezza, che documenteschan la vita da Jacob Jecklin a Batavia, oz Djakarta en l’Indonesia.
-
Bild 1 von 11. Bastiments sco quests –. Jecklin ha passentà diversas emnas da sia vita sin bastiments sumegliants a questas bartgas istoricas en ils Pajais Bass. Bildquelle: Keystone.
-
Bild 2 von 11. Las notizias autobiograficas da la vita dal 1644 enfin il 17.. –. cler, sche Jecklin scriva sez na sa el betg notar l'onn da sia mort. Bildquelle: RTR, Isabelle Jaeger.
-
Bild 3 von 11. «Ich, Jakob Jecklin,---». uschia cumenza il raquint da Jecklin. Bildquelle: material da l'archiv von sprecher / RTR, Isabelle Jaeger.
-
Bild 4 von 11. Documents uffizials da la vita da Jacob Jecklin a Batavia –. la busta sa chatta en l'archiv statal a Cuira. Bildquelle: Material da l'archiv statal / RTR, Isabelle Jaeger.
-
Bild 5 von 11. La cumprova uffiziala da l'impurtanza da Jecklin a Batavia –. ina pergiamina dal guvernatur dat perditga, dentant en neerlandais. Bildquelle: material da l'archiv statal / RTR, Isabelle Jaeger.
-
Bild 6 von 11. La cumprova –. il sigil original dal guvernatur da Batavia. Bildquelle: Material da l'Archiv statal / RTR, Isabelle Jaeger.
-
Bild 7 von 11. La copia da las aventuras en l'archiv von Sprecher a Maiavilla –. i sa tracta bain dad in manuscrit, dentant betg da l'original. Bildquelle: material da l'archiv von sprecher / RTR, Isabelle Jaeger.
-
Bild 8 von 11. «Ich, Jakob Jecklin,---». cumenza er la copia a Maiavilla – e dimena na sa tracti betg da l'original, ch'è scrit en talian. Bildquelle: material da l'archiv von sprecher / RTR, Isabelle Jaeger.
-
Bild 9 von 11. Il manuscrit na sa chatta betg a Maiavilla –. er qua datti be ina copia e betg l'original scrit da Jacob Jecklin sez. Bildquelle: material da l'archiv von sprecher / RTR, Isabelle Jaeger.
-
Bild 10 von 11. Il text autobiografic da Jakob Jecklin –. scrit bain en il 18avel tschientaner, dentant betg dad el sez. Bildquelle: material da l'archiv von sprecher / RTR, Isabelle Jaeger.
-
Bild 11 von 11. L'annunzia da mort uffiziala –. «Jacob Jakeliny d'Alta Rezia» u nos Giachen Jecklin è mort il 1704 ad Amsterdam (NL). Bildquelle: material da l'archiv statal / RTR, Isabelle Jaeger.
Manuscrit oriund da Jecklin na vegn betg a la glisch
Tge che las retschertgas sin ils fastizs da Jecklin na mainan dentant betg a la glisch è il manuscrit original da las aventuras dal Zuozingher. Auter che pretendì en differentas copias da ses text na sa chatta l'original betg en l'Archiv von Sprecher a Maiavilla.
La è bain avant maun in manuscrit. El deriva tenor experts bain dal temp, vul dir dal 18avel tschientaner, ma el è scrit en tudestg e betg en talian. Il text oriund saja numnadamain en talian, tradeschan ils istorichers. Ma nua ch'el sa chatta resta en il stgir da l'istorgia – anc...