Siglir tar il cuntegn

Header

audio
«Chau, char uffant»
Or da Marella dals 25.04.2021. Maletg: Unsplash
laschar ir. Durada: 42 minutas 40 Secundas.
cuntegn

Marella «Chau, char uffant»

Igl è in tabu: Sche mammas bandunan la famiglia e vivan senza lur uffants. Quellas mammas fruntan savens sin nunchapientscha e ston cumbatter cun pregiudizis. Trais mammas raquintan lur istorgia: da la decisiun d’ir davent, da la critica e da la vita senza ils uffants.

Igl è stà in di d’atun l’onn 2005 cura che Romana Plaz ha bandunà sia chasa a Salouf. Là, nua ch’ella abitava cun sia famiglia, ses um e ses quatter figls. Insatge era dentant auter che autras giadas: Romana Plaz è ida ad Aadorf en il chantun Turgovia en ina clinica. Ed ella saveva, ch’ella na turnia betg pli a chasa.

Romana Plaz
Legenda: Romana Plaz MAD
U che jau tir tras quai e vom uss davent, u che jau na vom mai davent...e ch'jau vegn era mai sauna
Autur: Romana Plaz Spezialista en fatgs da persunal e mamma da quatter figls

Curt avant aveva Romana Plaz survegnì la diagnosa burnout. A partir da lura ha ella savì ch’ella na sa betg vegnir sauna senza ir davent da la famiglia. Ella e ses um, che viveva alura gia dapi nov onns cun la malsogna sclerosa multipla, han empruvà sin differentas modas e manieras da salvar lur lètg, ma adumbatten.

Romana Plaz era dentant persvadida, ch’ella vegnia a chattar ina via e ch’ils uffants vegnan a viver cun ella, cura ch’ella vegn a sa revegnir – ma vegnì esi auter.

Tizian Demarmels
Legenda: Tizian Demarmels Tizian Demarmels, Facebook
Jau n’hai mai gì il sentiment d’esser creschì si auter che auters. Nus avain gì tuts dus geniturs, simplamain betg en la medema chasa
Autur: Tizian Demarmels Lainari e figl da Romana Plaz

«Ignoranta clutscha», «tuppa femna», «dunna per bragir». Uschia è Frieda Cossham vegnida numnada en commentaris, che lecturs e lecturas han scrit tar sia columna «Teilzeitmutter».

Frieda Cossham ha fatg tras il medem sco Romana Plaz. Er ella ha bandunà sia famiglia. Ma ord in auter motiv. Ella era s’inamurada en in auter um e na saveva betg viver enavant cun dir manzegnas a sia famiglia. Er ella na vuleva betg prender sias figlias ord lur conturn usità.

Jau stoss acceptar ch’i dat temps, en quels jau na sai betg, cura che mes uffants van a letg e cun tge persunas ch’ellas passentan lur temp
Autur: Frieda Cossham Schurnalista, autura e mamma da dus figlias

L’istorgia da Frieda Cossham ha commuventà talmain ch’ella ha scrit sper la columna er anc in cudesch. Lez porta il titel «Plötzlich Rabenmutter? – Wie ich meine Familie verliess und mich fragte, ob ich das darf».

Il cudesch da Frieda Cossham
Legenda: Il cudesch da Frieda Cossham penguinrandomhouse.de

La decisiun da viver senza ses uffant ha era Zaklina Bäbler prendì. Ella è sa decidida persuenter ord in motiv da professiun. Ella n’aveva chattà nagina lavur en ses conturn, persuenter in job a Milaun.

Zaklina Bäbler aveva educà ses figl suletta ed ha sin quai dà il figl tar ses bab per viver. Il figl aveva tschintg onns ed ha sez vulì far quel pass. Ma era Zaklina Bäbler ha cumbattì ditg cun schleta conscienza, cun pregiudizis ed ha era pers amicizias causa da quella decisiun.

Zaklina Bäbler
Legenda: Zaklina Bäbler MAD
Mintgatant hai jau pudì leger il smirvegl d’autras mammas en lur egls ubain en il moviment da lur survantscheglias, sche jau raquintava che jau sun ida davent senza mes figl
Autur: Zaklina Bäbler Fotomodel, emploiada da commerzi e mamma d'in figl

Mo 18% da tut las persunas ch’educheschan sulettas èn babs

L'egualitad da dretgs per um e dunna è bain in tema fitg actual ed i na dat nagin dubi che babs sa fatschentan ozendi dapli cun lur uffants che pli baud. La situaziun suenter separaziuns è dentant in’autra.

Tenor cifras actualas da l’Uffizi federal da statistica restan mo paucs uffants tar il bab en cas d’ina separaziun. Sche la mamma banduna la famiglia, vala quai er oz anc sco cas spezial. E quai chaschuna era betg darar discussiuns e critica.

L'ideal da la mamma perfetga influenzescha

Yv Nay, che perscrutescha las differentas furmas da famiglias sin il champ sociologic, explitgescha ils motivs. Yv Nay propona era, tge che mintgin e mintgina da nus po prender a mauns per rinforzar l’acceptanza e la toleranza envers persunas che na correspundan betg ad ideals. Ideals, ch’èn fitg derasads en nossa societad, sco per exempel l'ideal da la mamma perfetga.

En sia lavur da doctorat cun il titel “Feeling Family” ha Yv Nay intercurì la dumonda: Tge famiglias vegnan renconuschidas sin il palantschieu politic, giuridic e social?
Legenda: En sia lavur da doctorat cun il titel “Feeling Family” ha Yv Nay intercurì la dumonda: Tge famiglias vegnan renconuschidas sin il palantschieu politic, giuridic e social? © Paula Winkler
Igl ha bleras raschuns e facettas, sco che tals ideals vegnan transportads e derasads en nossa societad
Autur: Yv Nay Dr.* da sociologia

Il dretg da tgira dals uffants

Avrir la box Serrar la box

Dapi l'onn 2014 vala en general la tgira genituriala communabla, l'uschenumnada «Gemeinsame elterliche Sorge» en Svizra. Quai signifitga che la mamma ed il bab decidan communablamain davart chaussas fundamentalas sco l’educaziun e la scolaziun dals uffants.

Sch’ins parta la tgira genituriala, vala l'uschenumnà «Gemeinsames Sorgerecht».

L'uschenumnada «Obhut» regla il dretg da la tgira da mintgadi e nua ch’ils uffants abiteschan.

La Marella 09:00

Artitgels legids il pli savens