Quai è l’istorgia da Giachen u Jacob Jecklin, numnà il ritg. Ella cumenza il 1644. Jecklin nascha sco Giachen Jecklin a Zuoz. Sco quai ch’igl era usit da quel temp maina sia via gia en la vegliadetgna da 10 onns en l’Italia.
Jecklin è sco in giat – el croda adina sin ils pes
En Italia cumenza la carriera dal Zuozingher inschignaivel cun la professiun da chalger. Ma Jecklin vul dapli – e fa dapli. Sia vita maina el sur l’Italia, en il Portugal, la Spagna, ils Pajais Bass, Engalterra, las colonias dal Cap, l’Indonesia e la Frantscha 44 onns suenter sia partenza sco um ritg puspè enavos a Zuoz.
Jecklin, l’influencer, raquinta sez da sias aventuras
Jecklin n’ha dentant betg be procurà per sia vita terrestra, ma er guardà ch’il mund vegnia a savair tge ch’el ha prestà – quasi fatg dad influencer. El ha notà sez sias aventuras. Quellas èn entradas en l’istoriografia sco
Viedis ed aventuras del Landama Giachen Jecklin da Zuoz, descrittas dad el svessa. Seguond Sprecher. Istoria della republica dellas trais lias.
Grazia a sias notizias autobiograficas è Jecklin perpetnisà oz en il Lexicon Istoric Retic LIR sco «Jecklin, Jakob (von Hohenrealtà)».
Ma, è quai lura er vaira, quai che Jecklin scriva?
L’istorgia, concedì, tuna savens da «Se non è vero, è molto ben trovato» – dimena bel ed endretg, dentant cun brav blera fantasia. Ma uschè simpel n’èsi betg: Guardond pli precis il raquint da Jecklin sa laschan verifitgar adina puspè fatgs e datas istoricas. Persunas e circumstanzas, ch’el pretenda dad avair inscuntrà, eran propi enconuschentas uschia co quai ch’el descriva ellas – per exempel il schef da mercenaris, il prinzi von Schomburg, u er l’ambassadur franzos Colbert u il duca da Firenze.
Anc pli vardaivla daventa l’istorgia da Jacob Jecklin entras ina visita en l’archiv statal. Là datti ina busta cun diversas actas ed ina pergiamina da bellezza, che documenteschan la vita da Jacob Jecklin a Batavia, oz Djakarta en l’Indonesia.
Manuscrit oriund da Jecklin na vegn betg a la glisch
Tge che las retschertgas sin ils fastizs da Jecklin na mainan dentant betg a la glisch è il manuscrit original da las aventuras dal Zuozingher. Auter che pretendì en differentas copias da ses text na sa chatta l'original betg en l'Archiv von Sprecher a Maiavilla.
La è bain avant maun in manuscrit. El deriva tenor experts bain dal temp, vul dir dal 18avel tschientaner, ma el è scrit en tudestg e betg en talian. Il text oriund saja numnadamain en talian, tradeschan ils istorichers. Ma nua ch'el sa chatta resta en il stgir da l'istorgia – anc...