Siglir tar il cuntegn

Artg musical Max Reger – naschì avant 150 onns

Max Reger lavura sco in chaval, el cumpona, dat concerts ed instruescha bunamain senza pausa. Sia vita è in aivrezza tranter fugas, armonias, vin ed intemperanza e piglia perquai ina fin tempriva.

Anc oz sa despereschan numerus musicists vid las ovras pretensiusas da Max Reger. Las notas da sia renumada «Fantasie und Fuge» opus 57 han gia ils emprims tacts plirs tschient segns da spustament. Sulet quai fa pigliar tema. Il cumponist sez ha gia da ses temp da vita refusà scadina critica.

Es ist keine Note zuviel darin. Für die Aufführung meiner Werke gehört ein über die Technik souverän herrschender geistvoller Spieler.
Autur: Max Reger cumponit

Ils 19 da mars 1873 nascha Johann Baptist Joseph Maximilian Reger a Brand en il Fichtelgebirge sco figl d'in magister. Ina visita als gieus festivs da Wagner a Bayreuth duain avair impressiunà el uschè fitg ch'el ha vulì sa deditgar l'entira vita a la musica.

Ses bab n'era betg inchantà, però ses figl na betg sa laschà franar da resistenza. Cunquai ch'el ha talent musical ha el pudì cumenzar a studegiar musica a Wiesbaden tar Hugo Riemann. Vitiers lavura el sco magister per clavazin ed orgla. Riemann fraina l'entusiassem da Reger per Wagner e cusseglia ad el da s'orientar vid Brahms. Reger è dilligent, l'entschatta però anc malcuntent cun ses tocs. Spertamain fa el dentant progress, en spezial vid l'orgla. Qua lascha el s'inspirar da Bach.

Jede Orgelmusik die nicht im Innersten mit Bach verwandt ist, ist unmöglich.
Autur: Max Reger cumponist ed organist

Er sche ses idol musical Bach ha vivì 200 onns avant el na resta el betg en il passà e cumbinescha tradiziuns musicalas cun tendenzas dal temp. A ses concerts interpretescha el ovras dal baroc cun ina tonalitad romantica, cun bleras midadas da frasas e cun dinamica expressiva fitg marcanta, uschia di Jürgen Schaarwächter da l'institut Max Reger a Karlsruhe.

Cumponist e workaholic

Gia a Wiesbaden è Max Reger chatschà d'ina ravgia da lavurar che na lascha ad el strusch temp per trair flad e quai engrevgiescha er sia sanadad. Pervi da problems psichics è el returnà per plirs onns en sia chasa paterna tar ses geniturs. Lura dischlochescha el a Minca nua ch'el marida cunter l'opposiziun da sia famiglia catolica Elsa von Bercken, ina dunna divorziada e refurmada.

Il 1907 davent el directur dal conservatori a Leipzig. El dat concerts, cumpona ed instruescha. Supplementarmain surpiglia el l'uffizi da dirigent da la capella da la curt a Meiningen. Ses viadis da concerts e sias cumposiziuns fan pli e pli enconuschent Max Reger. Il matg 1910 datti a Dortmund l'emprima festa da Reger cun sias ovras. Ils concerts grategian e daventan in punct culminant en sia vita.

Sia lavur senza pausa stira però vid sia sanadad. Suenter in collaps va el a Meran. Il ruaus na tegn el betg ditg. Bainbaud è ses chau puspè plain musica ed aifer curt temp scriva el sias renumadas variaziuns da Mozart.

Sper sia lavur intensiva engrevgiescha er ses stil da viver ses corp. Max Reger vala sco vivabain cun ina predilecziun per sgnoccas vulgaras, tschaveras vigurusas, bler alcohol e bler tabac. Il fimar staupa sias arterias ed uschia mora Max Reger ils 11 da matg 1916 cun be 43 onns. En sia curta vita ha el scrit radund 1'000 ovras che na sa laschan betg metter en in stil musical specific. La musica da Reger cuntegn elements dal baroc, da la romantica, da l'impressiunissem e da l'expressiunissem tempriv. Sia ierta musicala sumeglia sia vita: pussant, excessiv, multifar.

Podcast Artg musical

Tadlai nossas pli novas registraziuns, intervistas cun cumponists ed istorgias da davant e davos ils palcs da concert.

Ulteriurs audios e podcasts

RTR Artg musical 15:00

Artitgels legids il pli savens