(vallader) Ün di sezzaiva cun meis figlioul da duos ons e mez suot ün pêr bös-chs e no giovaivan cul sablun. «Mima», ha’l dumandà, «che es quai per ün bös-ch?» O dolur, n’haja pensà, disferenzchar bos-cha nu d’eira mai mia fermezza. «Hm, quai es ün bös-ch d’aguoglias», n’haja respus. «E quel daspera?» – «Mo, quai es eir ün bös-ch d’aguoglias, ma ün oter.» El ha giovà inavant be ün cuort mumaint. «Mima, as poja mangiar quel?» Che dumondas! Eu n’ha provà da’m regordar vi da mias cugnuschentschas da l’istorgia natürala, ma i nu’m gniva adimmaint nüglia. «Eu nu sa», n’haja dit, «eu nu crai, ma no stuvaran dumandar a bap.» El ha guardà aint per mai ed ha schmiss da giovar. «Ma mima, perche es quel lura bun?» In quel mumaint n’haja dudi per furtüna a tschüblar ün utschè e n’ha pudü respuonder: «Quel bös-ch es quia, per cha’ls utschelins possan far gnieuins aint illa romma.» Meis figlioul ha ris ed ha giovà inavant, tuot cuntaint cun quella resposta.
Che bel dad avair respostas. I dà üna cuntantezza e quieta anim e spiert. A mai haja trat adimmaint eir amo quist: quant important chi’d es da chattar ün sen per seis agen far o seis agen esser.
Che bel dad avair respostas. I dà üna cuntantezza e quieta anim e spiert. A mai haja trat adimmaint eir amo quist: quant important chi’d es da chattar ün sen per seis agen far o seis agen esser.
Il psichiater Viktor Frankl ha descrit quai fich bain aint in seis cudesch «Über den Sinn des Lebens». El ha observà, cha umans chi han survivü ils chomps da concentraziun, sun rivats da tegner oura situaziuns schnuaivlas schi sun stats buns da chattar ün sen pella situaziun o per vulair surviver. Quai d’eiran natüralmaing situaziuns excepziunals e na da congualar cun nos minchadi. Ma el descriva fich bain, cha quel sen nu sto esser extraordinari, ma ün chi dà üna radschun dad esser quia. E quai po eir be esser quella, dad esser unic per inchün oter. E chenün uman nun es unic? Ingün nu po gnir rimplazzà sainza cha almain üna persuna nu badess.
I dà mumaints, ingio ch’eu n’ha l’impreschiun cha’l muond va suot. Bun, schi’s legia la gazetta hozindi, nun esa da’s dar da buonder. Violenza dapertuot. In mincha cas crescha in mai ün sentimaint da stuvair far alch ed eu sun be schlantsch da m’ingaschar in alch möd, fin a quel mumaint chi vegnan muossats sü cunfins. Lura suna dischillusiunada e n’ha il sentimaint ch’eu nu possa contribuir avuonda per müdamaints ütils. In quels mumaints pensa jent vi da quel di cun meis figlioul suot la bos-cha. I’m vain consciaint ch’eu nun haja da salvar il muond per avair üna valur. Chi sun eir las robas pitschnas chi pon far sen ed esser importantas. E minchatant basta simplamaing dad esser quia e da giovar aint il sablun.
