«Nicht nur zur Weihnachtszeit» senuma ina remarcabla historietta, scretta da Heinrich Böll ils anno 50. El exemplifichescha igl ultimativ cass d’urgenza: Tgei fuss, sche nus stuessen festivar Nadal mintga di, mintga solia sera digl onn?
Aschia va la historia: Strusch ch’ei semettan en a far giu pigniel entscheiva l’onda Milla a grir ora la bucca. Ella vul buca sedistaccar dil pigniel – ed ella grescha vinavon senza fin e misericordia.
Suenter liungs tgisàs e cussegls da miedis e specialists, anfla gl’aug Franz, mariu da dunna Milla, finalmein la sligiaziun: «Nus stuein suttametter ella ad ina strentga terapia da Nadal!»
Dapli che dus onns festivescha la famiglia pia sera per sera Nadal cull’onda Milla, stad ed unviern, atun e primavera. Bein capiu, cun tutti quanti, claranotgs e bambins, cun adoremus e glorias inexcelsis, pacs e pigneuls, cun aunghels che scutinan «clara notg» e tscheinas da perdanonza.
Tgei fuss, sche nus stuessen festivar Nadal mintga di, mintga solia sera digl onn?
Gl’emprem tut ch’ei dalla partida, fa printgas ed arva si pacs. Pli tard lu mo pli ils plitier, ed alla fin aunc il plevon che tegn la dira. Las autras persunas han ins daditg entschiet a remplazzar cun acturs disoccupai, e pli tard entras poppas da strom.
Buc fai curvien, l’onda Milla – che piteva da rematissems ed auters mals da vegliadetgna – ha entschiet a serefar ed ei ida si sc’ina spema – ferton ch’il rest dalla famiglia pigiurava ed ha entschiet a pitir donn: entgins ein dai giu dalla cardientscha, auters ein fugi ell’Africa, ed aunc auters ein seconverti tiel communissem. Schizun igl aug Franz ha entschiet ad ir cun autras.
Ussa sedamondel jeu: Tgi pitescha oz donn, oz ch’ei dat en tutta stravaganza mo pli in Nadal perpeten? Sa sche nus vegnin ad ir si sc’ina spema, e daventein vescals e frestgs sco l’onda Milla?
Ni il cuntrari? Fa nies Nadal-permanent cun «halbleiters», «chips electronics», «Xboxs» e «Playstations» vegnir nus pér da dretg malsauns?
En tut cass cussegliel jeu da buca suandar ils cussegls dils experts ch’ins ha saviu leger il davos temps ellas gasettas: Unisono dian els ch’ei seigi uonn indicau da cumprar fetg baul ils regals da Nadal, perquei che las fieras piteschien da problems da furniziun. Cunzun quei che pertucchi schenghetgs electronics seigi ei da far vinavon, dian els en tun solemn e cun tschera seriusa!
Miu cussegl ei – encunter tuttas expertisas – da schar silmeins per ina ga ir ils «halbleiters» alla calicutta, e da festivar sapientivamein in Nadal pli sempel e mudest.
Lu sai jeu garantir che nus vegnin a sescumpentar ed ir si sco l’onda Milla.