(sursilvan) Ei fuss interessant da far ina retscherca e dumandar, tgei cumponentas che astgan buca muncar tier la fiasta da Nadal. Pils ins vegn quei ad esser il pigniel decorau, il regalar pachets ed il fondue chinoise. Auters lessan buca desister dil cantar ni dil survetsch divin festiv en baselgia.
Cun tgei empleinel jeu la stalla ed il pursepen? Tgei cuntegn dun jeu a Nadal?
Quella damonda ha fatschentau mei ils davos dis. Iniziada eis ella vegnida entras in filmin che jeu hai survegniu via Whatsapp. El muossa ina stalla – denton senza cuntegn. E lu suonda l’argumentaziun dalla stalla vita. Ins vegli buca svegliar resentiments da discriminaziun enviers jasters e desisti dils Treis sogns Retgs. Ins vegli era buca refusar ils dretgs dils animals, perquei maunchi il bov, igl asen e las nuorsas. A Maria, Giusep ed il Bambin veglien ins buca sfurzar si rollas tradiziunalas ed ils aunghels dueien buc esser il motiv per parmalar autras religiuns. Pia resti la stalla la fin finala vita, neutrala.
Secapescha che quei filmin muossa ina situaziun stravagada. El vul polarisar, provocar e divertir, mo el cuntegn era ina certa verdad. Atgnamein tschenta el la damonda: Cun tgei empleinel jeu la stalla ed il pursepen? Tgei cuntegn dun jeu a Nadal?
Mei ha il filmin en mintga cass fatschentau. Forsa perquei che la damonda dil cuntegn veva era occumpau mei paucs dis avon, duront ina viseta a Paris. Nus vevan visitau in «Marché de Noël». Mo detg serius era ei plitost ina via culinarica cun friads da canella, caschiel luau e dultscharias nundefinablas. Bein deva ei tscheu e leu enqual stan da vendita cun cadeinas e bratschalets, capetschas e soccas ed autras caussunas ni caussettas. Denton, la suletta cumponenta d’advent e Nadal era l’illuminaziun che sbrinzlava el ritmus da canzuns da Nadal americanas. Marché de Noël? Veramein?
Ei dat la pusseivladad da prender per enconuschientscha ch’ils temps semidan e che quellas davosas jamnas digl onn vegnan emplenidas cun cazzolas glischontas, vin cauld, pupi da regals e canzuns dultschinas. Ei dat denton era la pusseivladad dad emplenir il pursepen cugl original, cugl affon divin. Jeu sun perschuadida che la glisch e la carezia ch’el ha purtau el mund ei il meglier agid per prevegnir discriminaziun, intoleranza e conflicts da rollas, surpassaments da dretgs dils carstgauns ed animals. Ei dapenda denton da nus, da mintgin e mintgina, da procurar che la fiasta da Nadal existi buca mo entras la fuorma exteriura, mobein ch’ella vivi e survivi entras il cuntegn.
Jeu giavischel bialas e benedidas fiastas!