(vallader) Che am voust tü dir, hom vi da la crusch? Che n’ha eu dachefar cun tai chid es gnü torturà e coppà in ün möd uschè brutal avant 2000 ons? I quintan cha tras tia mort sajan nus tuots salvats, deliberats da noss puchats. Cha teis bap, il tuotpussant, haja douvrà teis sacrifizi persunal per ans pudair pardunar tuot quai cha nus umans vain fat sbaglià. I dischan inavant ch’eu svess saja persunalmaing la cuolpa vi da tia mort crudela. Ma tü, hom vi da la crusch, pervi da mai nu vessast tü stuvü patir e murir. Eu nu vulaiva e nu vuless quai. Ma che am voust tü dir impè da quai, hom vi da la crusch? Sch’eu guard sün tai vez eu ün hom plain sang e plajas e feridas. Ün hom nüd cun üna curuna da nars. Ün hom solitari e bandunà. Ün hom sainza pussanza, titel o nom. Ün hom violà, trid e chi fa s-chif. Ün hom chi moura publicamaing. Co pudessast tü esser meis salvader ed il salvader da tuot il muond? Che pudess esser tia nouva allegraivla?
Sch’eu guard sün tai vez eu ün hom plain sang e plajas e feridas. Ün hom nüd cun üna curuna da nars. Ün hom solitari e bandunà. Ün hom sainza pussanza, titel o nom.
Forsa quai: Chi nun es fat cun clomar pro tai e cun far lungas uraziuns. Chi nun es fat cun crajer quai ch’els ans quintan. Forsa esa plütost uschea cha tü est ün muossavia. Cha tü hast chattà alch ed invidast eir a mai da chattar quai. Forsa voust tü esser ün model per mai. Forsa am invidast tü dad eir esser nüd. Da laschar croudar mias mascras cun qualas ch’eu am zop uschè bain. Da rumper giò ils mürs ch’eu n’ha fabrichà intourn mai per am sentir meglder ed ün pa plü sgür in quist muond fraid e privlus. Forsa ch’eu dess avair il curaschi da laschar tuot mias strategias da protecziun perquai cha quistas strategias nu dan be sgürezza dimpersè s-chaffischan eir distanza. Am voust tü dir, hom vi da la crusch, ch’eu dess esser nüd ed avert e tras quai cumplettamaing feribel? Dad esser simplamaing quel ch’eu sun e da laschar pro da gnir feri? Es quai tia nouva allegraivla, hom vi da la crusch, cha meis esser nüd, sainza pussanza, titel o nom, cha quist meis esser nüd es la via in direziun da quel böt ch’eu bram da rivar? Esa forsa uschea ch’eu dess esser ün nar i’ls ögls da quist muond? Ch’eu dess esser precis il cuntrari da quai ch’els am han instrui, nempe dad esser avert, feribel e debel? Am voust tü forsa dir, hom vi da la crusch, cha mia deblezza es mia fermezza? Cha mia deblezza nun es trida e s-chifusa dimpersè bella? Hom vi da la crusch, am voust tü forsa dir cha precis quista mia bellezza salvarà il muond?