Ils vischins d’in vitg fan beffa da quels dals vitgs vischins. E quels èn tutgads sin il viv e dattan enavos la piztgada. Uschia naschan per part denominaziuns pauc scharmantas per ils abitants e las abitantas. Ina collecziun cun tut ils surnums en Engiadina datti en furma stampada da l’Ediziun Piz: «Ils surnoms da noss cumüns».
Questa Marella dat in'invista pli profunda en il mund dominà da rivalitads tranter ils singuls lieus. Cun sclerir la derivanza dals surnums e munida cun ina pluna da vuschs da l'Engiadina.
Dad animals, morders e strias ...
Savens han ils vitgs il surnum d’in animal, sco ils asens da Sent, ils portgs da Scuol u ils bovs da Ftan. Saja quai pertge ch’els s’èn deportads sco ina bestia u er duvrà l’animal sco agid per ina lavur. En il cas dals bovs da Ftan per exempel, han ins empruvà da prolungar in toc fier cun laschar trair dus bovs vidlonder.
-
Bild 1 von 9. Attilio Bivetti, Segl. – In «Sagliuot». Bildquelle: RTR.
-
Bild 2 von 9. Maria Morell da Guarda. – Ina «speculanta». Bildquelle: RTR.
-
Bild 3 von 9. Göri Klainguti, oriund da Puntraschigna. – In «Pietigot». Bildquelle: RTR.
-
Bild 4 von 9. Agatha Riz a Porta da Silvaplauna. – In «battafö». Bildquelle: RTR.
-
Bild 5 von 9. Mathias Cuorad da Lavin. – In «stranglavatgas». Bildquelle: RTR.
-
Bild 6 von 9. Annigna Nogler da Bever – Ina «duttura». Bildquelle: RTR.
-
Bild 7 von 9. Roman Bühler da Zernez. – In «magliachognas». Bildquelle: RTR.
-
Bild 8 von 9. Heidi Laurent-Domenig da Sent. – in'«asna». Bildquelle: RTR.
-
Bild 9 von 9. Benedict Stecher da Tarasp. – In «magliamessa». Bildquelle: RTR.
Testai Vossa savida
Pestgar a la franzosa
Pli enconuschents èn ils surnums dals vitgs en Engiadina Bassa. Dentant datti er surnums per exempel per Silvaplauna, Puntraschigna, Schlarigna, Samedan u Zuoz. Tenor l'istorgia raquintada dals da La Punt Chamues-ch, datti er ina versiun co ch'ins pestga a la franzosa, numnadamain cun in butin bler pli grond che verms e mustgins.
Top of the world grazia al sulegl
Che perfin il lieu mundan da San Murezzan porta il surnum «ils draguns» na sa bunamain pli nagin en val. Er sche l’istorgia scritta da Nicolò Men Gaudenz raquinta bunamain la raschun daco che San Murezzan ha anc oz il sulegl sco simbol. Ed il svilup turistic dals ultims decennis a Segl è il motiv che la populaziun vegn numnada «ils Sagliuots».
Or da l'archiv: