Siglir tar il cuntegn

Header

cuntegn

Expediziun Grischun Las fatschas da Buseno

Enrica Silvanti ha quasi 100 onns, il Giuse Pinto è vegnì dal Portugal a Buseno e la Fede Lauber guarda da la baselgia.

La pli veglia abitanta da Buseno – anc adina fitta

Enrica Silvanti ria gugent ed è adina pronta per far ina sgnocca. Oriunda è ella da Selma – in vitg in zic pli lunsch viaden en la Val Calanca. L'amur saja la culpa, ch'ella saja uss qua a Buseno, manegia la dunna da 99 onns riend. Cur ch'ella haja vis l'emprima giada la via che manava si per il vitg da Buseno, saja ella schon stada in zic schoccada ed haja pensà: «Tge vitg hai jau qua be tschernì!» Ma la tema saja svelt stada svanida. La glieud a Buseno haja acceptà ella fitg svelt e saja er stada fitg cordiala cun ella.

audio
Bunura: Quasi 100 onns ed anc adina sauna e frestga
ord Actualitad dals 05.07.2018.
laschar ir. Durada: 3 minutas 24 Secundas.

Ch'Enrica Silvanti è daventada uschè veglia n'è betg ina gronda surpraisa. En la famiglia Spadin, sco Enrica aveva num avant che maridar, hai dà pliras persunas ch'èn vegnidas uschè veglias, tranter auter era la mamma. Quai saja ina part dal recept da daventar vegl. L'auter punct saja dad adina empruvar dad esser cuntenta e da viver en pasch. Tar Enrica Silvanti para quai d'avair funcziunà.

In pèr onns guard jau anc da la baselgia

Fede Lauber illa sacristia da la baselgia di Buseno.
Legenda: Fede Lauber en la sacristia da la baselgia di Buseno RTR, Gian-Marco Maissen

La baselgia da Buseno exista dapi 500 onns. Ella è da gronda muntada per ils abitants dal vitg e fa era part dal maletg dal vitg. Quella che guarda che tut è en urden, che tut saja en il gist lieu e che las chaussas veglias da la baselgia na vegnian betg bittadas davent è la Fede Lauber. La dunna da passa 80 onns guarda gia dapi 35 onns da la baselgia amez vitg. Ed inqual onns vegn ella era anc a far questa incumbensa.

audio
Bunura: Fede Lauber avra las portas da la baselgia a Buseno
ord Actualitad dals 06.07.2018.
laschar ir. Durada: 6 minutas 44 Secundas.

Stgazis per ella da gronda valur

Per la Fede è cler ch'ins sto tegnair si tut las bellas chaussas veglias ch'èn en la baselgia. Per exempel in chalesch da 300 onns u in vestgì da 500 onns. Dentant per auters en il vitg saja quai mo pli plunder per bittar davent. Entant che la Fede Lauber guarda da la baselgia restan quellas chaussas en mintga cas a Buseno. E suenter? – Quai na sappia ella lura betg pli influenzar. U ch'ins porta el museum, en il rument u ch'in scort survegn la rauba per pauc ni nagut. Per il mument è la Fede dentant fitta e la rauba bain protegida en baselgia.

L'intern da la baselgia di Buseno.
Legenda: L'intern da la baselgia di Buseno. RTR, Gian-Marco Maissen

Bandunà il vitg per dar in da chasa al Radio Rumantsch

La regla da la seria da stad «Expediziun Grischun» è, ch'il redactur ha da durmir en il vitg dal qual el rapporta. U en ina pensiun, ina chasa da vacanzas u tar in pur. A Buseno na devi quai tut betg. Uschia ch'ins ha stuì dumandar ils indigens sch'igl è pussibel da durmir tar insatgi a chasa. La fin finala hai gì num ch'il redactur sappia durmir en la chasa da Cristina Keller che saja quell'emna en vacanzas.

La Cristina Keller ha mess a disposiziun sia chasa per il redactur da RTR.
Legenda: La Cristina Keller ha mess a disposiziun sia chasa per il redactur da RTR. RTR, Gian-Marco Maissen
audio
Bunura: Blera crappa, bler guaud ma era gronda ospitalitad a Buseno
ord Actualitad dals 06.07.2018.
laschar ir. Durada: 3 minutas 42 Secundas.

Il venderdi è lura dentant vegnì ora che la Cristina n'è insumma betg stada en vacanzas mabain en in vitg dasperas tar sia mamma a chasa per pussibilitar in letg al redactur da radio. Per la Cristina ina chaussa che sa chapeschia da sasez. Oramai la vista d'ospitalitad a Buseno.

Philip Lauber: «Ils esters ans malchapeschan savens»

Philip Lauber è sa decidì da star a Buseno. Per el è la vita simpla e modesta exact quai che plascha. Buseno è in vitg idillic, bel ma era selvadi ubain sa durmentà. Philip Lauber constatescha che ses vitg vegn savens malchapì da visitaders esters. Ils abitants vegnan descrits sco selvadis e reservads. Dentant quai na turnia betg dal tut, manegia Philip Lauber. Il pensar dals indigens saja simplamain in auter che per exempel dad in che vegn da la citad da Turitg. Qua schazegian ins la natira intacta e la vita simpla e modesta. Quai para per auters savens sco ina vita paupra e senza visiuns.

ilip Lauber sa decidì da viver a Buseno.
Legenda: Philip Lauber sa decidì da viver a Buseno. Gian-Marco Maissen / RTR
audio
Uschia pensan ils abitants da Buseno
ord Actualitad dals 03.07.2018.
laschar ir. Durada: 2 minutas 13 Secundas.

Potenzial betg nizzegia? – Na! Ina decisiun conscienta

Dals esters haja savens num, ch'els na fetschian nagut. Ma el vesa quai auter. Qua na vul ins betg gronds midaments u nizzegiar potenzials pussibels. Ins saja cuntent cun la situaziun actuala e na veglia nagut auter. Quai chapeschian dentant glieud ordaifer la val betg adina. La glieud che sa decidia da viver a Buseno sa decidian per ina vita modesta e simpla. Uschia sco che quai era gia adina qua.

Buseno è in vitg che vul esser modest e cordial.
Legenda: Buseno è in vitg che vul esser modest e cordial. RTR, Gian-Marco Maissen

Dal Portugal a Buseno

Giuse Pinto è oriund dal Portugal, viva ussa dentant gia dapi 27 onns qua a Buseno. Quai ensemen cun sia famiglia. Era sch'igl è qua pli frestg ch'en sia patria sa senta el bain qua. Era da quella giada han ils da Buseno prendì si fitg bain el.

Giusi Pinto en il studio mobil dal Radio Rumantsch.
Legenda: Giuse Pinto en il studio mobil dal Radio Rumantsch. RTR, Gian-Marco Maissen
audio
Bunura: Pinto Giuse, oriund dal Portugal è dapi 27 onns a Buseno
ord Actualitad dals 06.07.2018.
laschar ir. Durada: 4 minutas 3 Secundas.

Mintga duas emnas ina seduta communala

Romolo Giulietti è il president communal da Buseno. E quai dapi blers onns. Quai uffizi fa el quasi voluntariamain. Intginas spesas possia el notar. Ma era sch'il vitg saja fitg pitschen dettia ina massa da far cun mantegnair vias e tut l'autra infrastructura.

Romolo Giulietti è president communal da Buseno.
Legenda: Romolo Giulietti è president communal da Buseno. RTR, Gian-Marco Maissen

Postin Vittorino – 45 onns tar la posta a Buseno

Vittorino Mazzoni e creschì si a Buseno. Suenter la scola ha el fatg a Locarno l'emprendissadi tar la posta. Cun bun 20 onns è el turnà a Buseno sco collavuratur da la posta. Restà è Vittorino fin tar la pensiun il 2016.

audio
Vittorino ha lavura 45 onns tar la posta a Buseno
ord Actualitad dals 05.07.2018.
laschar ir. Durada: 2 minutas 26 Secundas.

Il 1993 han ins era tar la posta en Val Calanca stuì spargnar ed uschia han ins decidì d'introducir in biro da posta mobil (in bus cun in biro da posta per far las medemas chaussas sco en in biro da posta usità) enstagl da la posta en mintga vitg. Il bus visitava lura mintga vitg, tenor in urari, duas giadas al di. Vittorino era quel ch'ha guidà il biro da posta sin rodas fin tar il davos di. Cun sia pensiun han ins terminà il project da la posta sin rodas e puspè installà a Buseno in uffizi da posta per l'entira val.

RR actualitad 12:00+

Artitgels legids il pli savens