«Jau ma sent sco in praschunier relaschà!» – Rahel*
Rahel* (ella vul restar anonima) ha lavurà en fabricas ed ustarias, ma ils daners han mai tanschi. Uschia ch’ella è vegnida dependenta da la cassa d’agid social.
Il mender è cura che collegas da mes uffants èn vegnids sin visita. Ils daners na tanschevan betg per ina persuna dapli davos maisa.
Uss ha la dunna da 43 onns dentant ina plazza en in biro e fadia 5'000 francs brutto il mais. In luxus per la famiglia. Ed era sch’ils daners tanschan uss, vivan els anc adina modest e simpel. La tema e la malsegirtad da forsa tuttina puspè perder la plazza è omnipreschenta.
Era chattar il pass enavos en la societad na saja betg simpel. Cura ch’ins saja pover s'isoleschian ins da la societad. Per l'ina perquai che tut las uniuns u occurrenzas u simplamain dad ir a baiver in custia memia bler; e per l'autra saja la glieud sceptica visavi persunas che n’han betg ina lavur e sa distanzieschan, declera Rahel*.
Ella emprova uss pass per pass da sa sentir da chasa en l’independenza ed ha uss era dapli temp e forza per sa sezza. Avant era ella en ina rusna e n’aveva betg forza per patratgar vid ses agens basegns.
Dapi l’entschatta in cumbat – Markus Christen (65)
En sia vita n'ha Markus Christen mai gì lev. Ed il discletg ha gia entschet cura ch’el è naschì sco 6avel uffant d’ina famiglia povra. Cunquai ch'ils geniturs n’han betg gì avunda daners per nutrir tut ils uffants han ins tramess el cun be in onn en ina chasa d'uffants.
En l’asil haja el mai emprendì co ir enturn cun daners ed organisar sia vita. Cura ch’el ha gì in pau daners haja el savens grad puspè dà ora quels. E cura ch’el ha bandunà l’asil sco giuven creschì, haja el mantegnì quest stil da viver. Uschia saja stà grev da mantegnair in’abitaziun e da pajar il tschains.
Silsuenter èsi vegnì il 2009 danovamain tar in eveniment ch’ha mess sia vita tut sutsura. Suenter in temp haja el chattà ina plazza sco taxist da transfer tar la plazza aviatica. Ina saira saja el ì cun l’auto ed è sa durmentà durant charrar. Il passagier speras haja en il davos mument pudì far tegnair airi l’auto. Dapi lura saja per el persunalmain stà memia privlus da cuntinuar cun questa lavur ed el haja perquai chalà. Cun ses 54 onns saja lura stà grev dad chattar ina nova plazza.
Povradad munta isolaziun
Sper la mancanza da daners crescha era l’isolaziun declera l’um da 65 onns. El n'haja betg ils daners per activitads dal temp liber, sco per exempel ir a kino u a tschaina. Per esser tranter la glieud fa el oz guidas tras la citad. Quai è ina chaussa che porta ad el blera cuntentientscha e resocialisescha el en la societad.
RTR actualitad 07:00
