La fevra d'emigrar regiva cura che la giuvna Spagnola Carmen Castro è sa decidida da bandunar la patria. Da lez temp devi dapertut en Spagna, en la Jugoslavia, en il Portugal, en l'Italia, quasi en mintga vitg biros che tschertgavan lavurers u lavureras per fabricas. Carmen Castro è s'annunziada per ina plazza en la Fabrica da ponn a Trun.
In'odissea tras la Svizra
Cun 19 onns ha ella finalmain dastgà partir tut suletta cun ina valisch da taila. Fin a Genevra è tut ì pli u main bain. Là ha ella mussà sco avant er ses documents al persunal da viafier, e quels han ditg ad ella cun tge tren ch'ella stoppia cuntinuar ses viadi.
Ma igl è stà il tren fallà. El n'ha betg manà la giuvna Spagnola a Trun, mabain a Thun. Cun in di retard èsi ì vinavant direcziun Turitg e Cuira. Dapertut ha la giuvna Spagnola fatg ina pausa per guardar in zic. Uschia è il retard vegnì pli e pli grond e la val vegniva pli e pli stretga.
A Glion eri gia stgir. Igl era october e la glisch aveva gia midà. Jau hai pensà, oh Dieu, quai vegn pli e pli trist.
La saira da las nov, cun massa retard, è ella lura finalmain arrivada a Trun. Nua ch'ella avess il pli gugent gist puspè prendì il tren enavos. Lez di na gievan però nagins trens pli. Cun agid d'in u l'auter indigen ha ella lura chattà la chasa nua che las autras lavureras da la Spagna abitavan. Ella ha partì in letg dubel cun trais autras dunnas ed ha lura il di suenter pudì ir en Fabrica da ponn a sa preschentar.
Il viadi en l'America ha stuì spetgar 30 onns
Carmen Maissen-Castro ha survegnì lavur sco cusunza en fabrica. Ed enstagl da far il viadi en l'America ha ella lavurà 12 onns en fabrica, ha gì famiglia ed è uss en tut 48 onns en Svizra.
Mo in'emna suenter ch'ella ha cumenzà la lavur en fabrica è ella s'inamurada da ses um durant ina saira da dar tgeiels. Els han trais uffants creschids ed èn sa chasads sisum la Surselva. Il viadi en l'America ha Carmen Maissen-Castro prendì suenter 30 onns pli tard cun sia figlia.
Adina mantegnì il contact cun la patria
Gia cura ch'ils uffants eran pitschens ma era anc oz van els adina puspè en Spagna en vacanzas. Ella haja mussà da tschintschar e scriver spagnol als uffants ed anc oz giajan era els fitg gugent en la patria da la mamma.
Turnar per adina en Spagna na faschess Carmen Maissen-Castro però betg.
Jau fatsch gugent la cofra per ir là [Spagna], ma jau pachetesch er puspè gugent per turnar.
Ella sa legria mintgamai da pudair viver or in temp ses temperament, la mentalitad Spagnola. Ma Sch'ella giess per adina enavos lura fiss ella quasi uschè estra en Spagna sco quai ch'ella era a l'entschatta en Svizra. Carmen Maissen-Castro ha oz pia duas patrias e sa senta in zic estra en omaduas.
RR actualitad 07:00