-
Bild 1 von 5. Pajar per betg stuair dar datas a Google, Facebook ed auters concerns, quai na vegn per la gronda part da las persunas rumantschas dumandadas betg en dumonda. Bildquelle: Link / Grafica RTR.
-
Bild 2 von 5. La gronda part è da l'avis che lur datas rimnadas vegnan duvradas per distribuir reclama persunalisada. Bildquelle: Link / Grafica RTR.
-
Bild 3 von 5. Bun in terz dals Rumantschs e da las Rumantschas vesan l'intelligienza artifiziala plitost sco privel. Ils blers vesan però omaduas varts. Bildquelle: Link / Grafica RTR.
-
Bild 4 von 5. Bunamain la mesadad dals Rumantschs dumandads èn da l'avis che roboters pudessan en l'avegnir surpigliar ina pitschna part da lur lavur. Bildquelle: Link / Grafica RTR.
-
Bild 5 von 5. In dals centers da datas da Google:. En lieus sco quels vegnan tut nossas datas arcunadas. Bildquelle: Keystone.
En la sparta da sanadad e sco gidanter en il mintgadi vesa la gronda part da las Svizras e dals Svizzers clers avantatgs per l'avegnir cun l'intelligenza artifiziala. Gronda è percunter la tema che «Big Data» ed intelligenza artifiziala pericliteschian bleras plazzas da lavur en l'avegnir. Blers èn da l'avis che l'intelligenza artifiziala e l'automatisaziun pericliteschain pli fitg las plazzas da lavur che p. ex. crisas da finanzas, la globalisaziun u er l'immigraziun.
2/3 dals Svizzers vulan franar il svilup da «Big Data»
- Be in terz da la populaziun svizra è da l'avis ch'i duess ir vinavant sco fin qua u pli svelt cun il svilup digital e da l'intelligenza artifiziala. La gronda part vuless però il pli gugent franar u insumma retegnair il svilup.
- Plinavant n'è la gronda part betg d'accord che fatschentas rimnan e dovran lur datas. En il mintgadi acceptan però blers tuttina quest agir.
Vul dir: La gronda part dals Svizzers e da las Svizras dovran chartas da clients malgrà ch'ellas èn la basa per las fatschentas da rimnar datas. Er las cundiziuns da fatschenta generalas (AGB's) p. ex. tar l'installaziun d'ina nova applicaziun per il telefonin, legian be paucs.
Gronda fidanza en ils medis
Als medis fissan blers pronts da dar datas persunalas u er l'atgna DNA sch'i fiss qua tras pussaivel da meglierar la tgira u la prevenziun da tschertas malsognas sco p. ex. cancer. 88% dals dumandads èn da l'avis ch'ils medis tractan lur datas confidenzialmain u plitost confidenzialmain.
Entant che la fidanza da dar datas persunalas a medis e medias è fitg gronda è quella envers concerns da tecnologia sco Google, Apple u Facebook fitg pitschna. Qua èn 90% da l'avis ch'ils concerns na tractan betg u plitost betg confidenzialmain lur datas.
En vista a la saira tematica Dataland ha l'institut Link dumandà per incumbensa da la SRG SSR 2'092 persunas da l'entira Svizra davart lur opiniuns en connex cun «Big Data» e l'intelligenza artifiziala.
En quest dumber èn resguardadas las quatter regiuns linguisticas sco er persunas en la vegliadetgna tranter 15 e 79 onns che dovran almain pliras giadas al mais l'internet per il diever privat. La retschertga è vegnida fatga cun intervistas online tranter ils 30 d'avust ed ils 11 da settember 2018.
Rumantschia fida da tut quai pli pauc ch'il rest da la Svizra
Uschia legian pli blers Rumantschs u Rumantschas las cundiziuns da fatschenta generalas ch'ils vischins da la Svizra tudestga, taliana u franzosa. Er dovran pli paucs las cartas da clients e pli blers èn da l'avis che las purschidas ch'ins haja cun quellas cartas sajan pauc nizzaivlas.
Rumantschas e Rumantschs na crajan en cumparegliaziun cun las autras parts linguisticas strusch che autos autonoms sajan in di pli segirs che autos manads da persunas. Er reclama persunalisada ch'ins survegn entras las datas ch'ins lascha enavos en l'internet, giudichescha la Rumantschia pli negativ ch'il rest dal pajais.
En in punct èn ils Rumantschs e las Rumantschas però pli avertas envers l'intelligenza artifiziala – ils assistents virtuals sin il smartphone. 27% dals Rumantschs dovran Siri, OK Google euv. En il rest dal pajas dovran be 15% ils assistents.
RR novitads 06:00 / Dataland 21.11.2018