Siglir tar il cuntegn

Header

audio
La «lavina naira» en Surselva pudess survegnir colur
Or da Actualitad dals 19.04.2022.
laschar ir. Durada: 6 minutas 55 Secundas.
cuntegn

Elecziuns 2022 La «lavina naira» survegn colur

Ils 15 da matg è il di d'elecziun dal Cussegl grond. Sur decennis è la Surselva stada enconuschenta per la «lavina naira», in sinonim per la pussanza da la Partida cristiandemocratica (uss Allianza dal Center) ch'ha dominà sur decennis la politica en Surselva. Anc adina metta la partida 12 dals actual 14 sezs en il Cussegl grond. En la proxima elecziun dal Cussegl grond che vegn per l’emprima giada realisada cun il sistem da proporz, pudess la «lavina naira» da la Surselva survegnir in zic dapli colur. Reto Pfister, producent per la Surselva tar RTR valitescha.

Circuls electorals pitschens cun in sez en il Cussegl grond

En quests circuls electorals va quel u quella giu Cuira che ha las bleras vuschs. En il circul electoral Breil, pli baud a Rueun, ha l'Allianza dal Center in potenzial da 60% da las vuschs. Quai munta che Maurus Tomaschett, deputà en uffizi, na sto far nagins quitads per sia reelecziun. Ses dus cuntracandidats vegnan a parter las vuschs restantas.

Medem vesi or en il circul electoral Stussavgia. Là è il potenzial da votants da l’Allianza dal Center tar be 40% da las vuschs. Cun quai ha il center anc 10% dapli che la Partida populara ed è uschia la ferma partida en la val. Maya Messmer, la nova candidata da l'Allianza dal Center, po sa legrar sin sia elecziun en il Cussegl grond.

Lumnezia

La Lumnezia ha dus sezs en il Cussegl grond. Cun in potenzial da passa 60% da las vuschs è la partida dal center era en Lumnezia la ferma partida. La Partida populara vegn sin bun 20% e la Partida socialdemocratica sin circa 10%. Era en Lumnezia vala, la partida cun las bleras vuschs e là il candidat cun dapli vuschs, survegn l'emprim sez. Quai vegn ad esser il deputà actual, Gian Derungs da Lumbrein da la partida dal center.

Per il segund plaz en il Cussegl grond datti in cumbat tranter la partida dal center cun il deputà actual e president communal da Val, Stefan Schmid, la Partida populara cun Martin Sgier che fa il pur a Surin/Lumbrein e la Partida socialdemocratica cun Beat Deplazes ch'ha ina chasa a Camuns. Schegea ch'el è anoravers forsa il pli pauc enconuschent, vegn Martin Sgier da la Partida populara a far la cursa per il segund sez. El po profitar dal proporz dubel nua che vuschs da partida vegnan stuschadas vi e nà tranter ils circuls electorals. Il deputà actual Stefan Schmid vegn l'unfrenda perquai ch'ils da Val han trais candidats e che ses dus contrahents spartan las vuschs dals da Val. Il socialdemocrat Beat Deplazes aveva schon avant onns, e senza success, empruvà da vegnir deputà per la Lumnezia. Ch'el viva a Cuira sminuescha sias schanzas da vegnir elegì en Lumnezia sin in minimum.

Cadi

En la Cadi ha la Partida cristiandemocratica resp. da nov Allianza dal Center profità enfin uss dal sistem da maiorz. Cun ses potenzial da 67% da las vuschs metta la partida tuttina tuts quatter sezs en il Cussegl grond. Candidats d'autras partidas avevan fin uss pitschnas schanzas e na gughegiavan savens betg da candidar per in sez en il Cussegl grond. Quella giada vesi or auter e tut las partidas han persunas bain enconuschentas sin lur glistas. Tranter auter èn quai tar l’Allianza dal Center ils trais veders René Epp, il president communal da Mustér, Diego Deplazes, il secretari general da la Lia Rumantscha, e Clemens Berther da Mustér. Per la Partida populara candidescha Silvio Schmid, expert da turissem da Sedrun, per ils liberaldemocrats Urs Cadruvi, anteriur secretari general da la Lia Rumantscha e per ils socialdemocrats Martin Kreiliger, mainagestiun dal «Bergwaldprojekt».

Tenor fermezza vegn l’Allianza dal Center segir a far dus sezs, quai cun Réne Epp e Diego Deplazes. La Partida populara sa cun Silvio Schmid, quintar in ulteriur commember en il Cussegl grond. Per il davos plaz liber datti in cumbat tranter l’Allianza dal Center, la Partida liberaldemocratica e la Partida socialdemocratica. Las mendras schanzas ha il socialdemocrat Martin Kreiliger. Sia posiziun tar il tema luf da l'onn passà, en connex cun la revisiun da la lescha da chatscha federala n’ha betg fatg amis ad el en la Cadi, uschia ch'el vegn strusch elegì. Quai era sche sia partida fiss in toc pli ferma en la Cadi ch'ils liberaldemocrats dad Urs Cadruvi. Cun 3% dal potenzial da las vuschs han ils liberaldemocrats dentant ina pitschna muntada en la Cadi. Uschia sa Clemens Berther profitar da questa situaziun e spendrar in ulteriur sez per l’Allianza dal Center.

Foppa

La Foppa vegn a sentir il pli fitg il sistem dal proporz, perquai ch'ella sto sco il grond circul electoral en Surselva gulivar las vuschs da tut ils auters circuls electoras per che las partidas sajan represchentadas tenor fermezza da la regiun en il Cussegl grond. Concret vul quai dir che l'Allianza dal Center vegn mo pli sin dus deputads. Perquai che Carmelia Maissen vegn elegida en la regenza chantunala vegnan quai ad esser ils dus deputads en uffizi Ernst Sax da Sursaissa e Kevin Brunold da Surcuolm.

La Partida liberaldemocratica vegn, cun bregia, da tegnair ses sez ch'ella ha enfin ussa, e quai cun la giurista Gierina Gabriel da Glion. Ils socialdemocrats vegnan sin dus deputads cun Roman Cantieni ch'aveva midà partida l'onn passà ed il manader da scola da Glion Silvio Dietrich.

Il davos plaz en la delegaziun da la Foppa va a la Partida populara. Là pudess Renatus Casutt da Falera festivar ina renaschientscha en il Cussegl grond. Quai ord il simpel motiv che tut ils auters candidats e candidatas sin la glista da la Partida populara èn politicamain nunenconuschents. La Partida verd-liberala va cun in sulet candidat en il cumbat electoral en Surselva ed ha perquai il mument nagina schanza da vegnir en il Cussegl grond.

Reto Pfister

Reto Pfister

Producent Surselva / GR Central

Avrir la boxa da profil Serrar la boxa da profil

Reto Pfister è producent e redactur per las regiuns Surselva e Grischun Central.

Dossier online

Avrir la box Serrar la box

Sin in clic tut davart las elecziuns grischunas.

RTR actualitad 17:00

Artitgels legids il pli savens