- Il chantadur talian Toto Cutugno è mort.
- Il chantadur da «L'Italiano» è mort mardi en la vegliadetgna dad 80 onns suenter lunga malsogna a Milaun. Quai ha ses management confermà sin dumonda da l'agentura da novitads DPA.
- Avant han pliras medias talianas rapportà en chaussa.
En sias chanzuns ha'l servì clischés tipics talians – ed el era adina losch da quai. Il «ver talian» è sa chantà en ils cors da ses fans cun numers da pop «L'Italiano» ed «Insieme 1992».
Cutugno è mort l'avantmezdi suenter lunga malsogna en la clinica da Milano San Raffaele. Pir il fanadur ha Cutugno festivà ses 80avel anniversari. El è era stà blers onns part dals superstars en l'Italia ed ha entusiasmà in public da milliuns.
Sin la vespa a l'instrucziun da musica
Il 1943 è el naschì sco Salvatore Cutugno a Fosdinovo en Toscana sco figl d’ina famiglia siciliana. Baud è Cutugno s’interessà per la musica. El ha emprendì battaria ed accordeon, e pli tard è el sa regurdà co ses bab l’aveva purtà sin sia Vespa per l’instrucziun musicala – Cutugno senior al timun e Cutugno junior davostiers cun l’accordeon sin il dies.
El è s’etablì gia ils onns 1970 sco autur da chanzuns e cumponist da success: chanzuns per stars sco Mireille Mathieu («Ciao Kind, sorry»), Dalida («Laissez moi danser») ed Adriano Celentano («Il tempo se va»).
En l’agen pajais era sia musica savens sutstimada, però en l’exteriur vala la musica da Toto Cutugno sco in dals megliers exports talians. «Jau sun in Talian. In vair Talian.» Cura ch’el ha chantà il refrain da sia chanzun la pli famusa, ha Cutugno procurà per il sentiment da italianità, nostalgia e vacanzas – e cun il refrain «Lasciatemi cantare», ed ulteriurs hits ha el mussà ch’el era in cumponist serius.
En «L’Italiano» descriva Cutugno tut ils stereotips talians imaginabels. Dal Fiat 600 sur la crema da far la barba da mentol fin al vestgì cun strivlas blauas. E sa chapescha na dastgan betg mancar ils spaghettis «al dente» ed il tipic espresso. Dapli clischés na va strusch pli.

Il grond success da Toto Cutugno
Cun 100 milliuns albums vendids tutga Cutugno en l’Italia tar ils superstars e sco ambassadur da la musica taliana. 15 giadas è el sa participà sco interpret al festival legendar da Sanremo – però mo ina giada ha el gudagnà la concurrenza: 1980 Cun la chanzun «Solo noi». Ulteriuras 15 giadas ha el cumponì las chanzuns per auters participants da Sanremo.
1990: El gudogna a l'Eurovision Song Contest
Il 1983 è el lura era reussì sco chantautur internaziunal: A Sanremo è el sa preschentà cun «L’Italiano» sin ina tribuna decorada en moda adattada cun la bandiera taliana. El è vegnì quart, la chanzun è dentant daventada in success gigantic en l’entir mund.
Sia victoria a l'Eurovision Song Contest dal 1990 a Zagreb cun l’imni europeic «Insieme 1992» è lura in da ses ulteriurs gronds success. «Insieme 1992» era sia decleraziun d’amur a l’Europa che s’univa suenter la crudada da mirs e cunfins. El chantava da purtar ensemen las naziuns da l’Europa ed ha tutgà gist la dretga atmosfera. «Unite, unite, Europe».
Pli tard èsi vegnì adina pli quiet enturn Cutugno. Ma ses success cun ses dus top hits n’ha betg diminuì sia popularitad. Cutugno vala sco l’icona dal schlagher talian. «L’Italiano» è tenor retschertgas ina da las trais chanzuns las pli enconuschentas da tut il temp en l’Italia.