Ils 24 da fanadur 2025 è il «Earth Overshoot Day», il mument che la dumonda da l'umanitad per resursas natiralas surpassa las capacitads da la regeneraziun per l'entir onn. Questa calculaziun vegn fatga dal Global Footprint Network, in'organisaziun internaziunala per la persistenza. Quai vul dir che l'umanitad viva il rest da l'onn sin donn e cust da las resursas planetaras.
Il di da quest onn è il pli baud fin ussa e mussa che l'umanitad nizzegia las resursas natiralas 1,8 giadas pli spert ch'ils sistems ecologics las pon regenerar. Per exempel emetta l'umanitad dapli CO2 che quai che la biosfera po absorbar, derscha dapli plantas che pon crescher suenter e pestga dapli peschs che quai che naschan e creschan suenter.
Consequenzas da la surconsumaziun
Il surpli ecologic ha vastas consequenzas negativas, scriva l'organisaziun. El promova la perdita da la biodiversitad, la surexplotaziun da resursas, debostgaziun da guauds l'accumulaziun da gas cun effect da serra en l'atmosfera. Quai rinforza ils eveniments meteorologics extrems. Ultra da quai chaschuna el malsegirtads tar il provediment da mangiativas e d'electricitad e promova crisas da sanadad e conflicts.
Regiuns e pajais che n'èn betg sa preparads per questa realitad previsibla èn exponids ad ina ristga pli gronda.
Il «Overshoot Day» è cun ils 24 da fanadur il pli baud fin uss, ma gia ils ultims 15 onns saja il di stà pauc pli tard. I para pia da betg sa pegiurar e sa calmar. Ma tuttina s'intensivescha il squitsch sin il planet vinavant. Ils debits s'accumuleschan numnadamain. Las resursas che nus duvrain da memia mintg'onn, s'accumuleschan. Il donn u la mancanza vegn pia mintg'onn pli grond.
Appell a midadas e responsabladad
Dr. Lewis Akenji, commember da la suprastanza dal Global Footprint Network, di che l'umanitad da la terra haja fin uss accumulà in debit da 22 onns regeneraziun ecologica. La natira dovra pia 22 onns per regenerar las resursas che nus avain duvrà da memia fin uss. Per dumagnar quest surpli èsi necessari da s'adattar cun in sforz che duai esser pli grond che tut las investiziuns d'enfin uss.
Dr. Paul Shrivastava da la Pennsylvania State University avertescha che la surconsumaziun giaja a donn e cust da l'avegnir, quai possia manar ad ina perdita ecologica e finanziala. Per evitar gronds donns saja necessari da pajar enavos ils debits.
Links
Soluziuns per spustar la data
Soluziuns per spustar la data dal «Earth Overshoot Day» sajan avant maun ed era economicamain favuraivlas, scriva l'organisaziun vinavant. I dat soluziuns en tschintg champs decisivs: citads, energia, nutriment, populaziun e planet. L'iniziativa «Power of Possibility» cuntegna passa 100 opziuns che pon gidar a reducir il surpli. In exempel è da reducir las emissiuns da CO2 da funtaunas fossilas per 50 %. Quai pudess spustar la data per trais mais enavos.
Interpresas che realiseschan praticas persistentas pudessan profitar spezialmain en in futur che porta midada dal clima e stgarsezza da resursas.
Conclusiun
Dr. Mathis Wackernagel, confundatur dal Global Footprint Network, renda attent ch'il surpli na possia betg durar e ch'el vegnia ad ir a fin cun decisiuns sapientivas u cun eveniments catastrofals. La tscherna da far quai cun mesiras sistematicas na duess betg esser difficila en vista a las bleras opziuns disponiblas.