Siglir tar il cuntegn

Header

cuntegn

Exteriur Las pli urgentas crisas umanitars dal mund

Il dumber da guerras e catastrofas è creschì ils davos onns fermamain. Tenor indicaziuns da l’ONU èn sin l’entir mund 125 milliuns persunas dependentas d’agid e 60 milliuns èn sin la fugia.

Siria

La Siria ha fatg tras ina da las pli terriblas catastrofas umanitaras da noss temp. Entant èn 4,8 milliuns sirians fugids en stadis vischins. Oravant tut en il Libanon ed en la Jordania vivan blers fugitivs sut miserablas cundiziuns. Tiers vegnan 6,6 milliuns bandischads en l’agen pajais. 13,5 milliuns sirians dovran urgentamain agid umanitar.

Irak

La situaziun en l’Irak è en blers territoris sumegliant dramatica sco en la Siria. Oravant tut l’avanzada da la milissa da terrur Stadi Islamic SI avant radund dus onns ha chaschunà in grond caos. L’ONU rapporta da 3,4 milliuns fugitivs en l’agen pajais e 10 milliuns persunas dovran agid. L’armada ha en il fratemp reconquistà insaquants territoris, quai en la citad da provinza Ramadi. La citad è dentant talmain destruida, ch’ils fugitivs na pon betg turnar.

Jemen

Il Jemen tutga tar las pli povras terras dal mund arab. Dapi ch’ils rebells schiits Huthi han avant bunamain dus onns chatschà a chantun grondas parts dal pajais, regia guerra civila. Entant èn tenor l’ONU 2,7 milliuns persunans vegnidas stgatschadas. Dapli che 21 milliuns persunans dovran agid umanitar, quai èn passa 80 pertschient da la populaziun. I manca victualias, aua netta e provediment medicinal.

Somalia

Quest pajais ha fatg dal tuttafatg naufragi. Dapi la cupitgada da la regenza da Siad Barre 1991 ha cumenzà ina guerra civila «sanguinusa». Rebells controlleschan grondas parts da la Somalia. La milissa da terrur Al-Shabaab Islamic prova dapi onns d’eriger là in uschenumnà stadi da Dieu. Passa 4,6 milliuns persunas dovran tenor l’ONU urgentamain agid umanitar.

Sudan dal Sid

Ils pajais è daventà il 2011 independent dal Sudan. Curt suenter ha cumenzà in cumbat tranter il president Salva Kiir ed il relaschà vicepresident Riek Machar. Dieschmillis persunas èn mortas durant questa guerra civila, passa 2,3 milliuns persunas èn tenor l’ONU sin la fugia e dapli che 5 milliuns persunas dovran agid.

Etiopia

Tenor Program mundial da l’alimentaziun (WFP) dovran passa 10 milliuns persunas en Etiopia urgentamain agid: i manca oravant tut aliments. Tenor cifras da l’ONU ston causa sitgira var 435’00 uffants vegnir tractads pervi d’alimentaziun manglusa. Pervia da mancanza da plievgia vegn la situaziun ils proxims mais a vegnir anc pli critica.

Afganistan

Bunamain 15 onns suenter il cumenzament da l’intervenziun internaziunala regia puspè guerra en l'Afganistan. Passa 1,2 milliuns persunas èn en lur l’agen pajais sin la fugia da cumbats tranter forzas da segirezza ed ils taliban. Sulet ils prims quatter mais da quest onn èn tenor l’ONU 118’000 fugitivs vegnids tiers. A medem temp sminuescha pervia da la situaziun da segirezza l’access tar ils basegnus.

Myanmar

645’000 persunas vivan en champs, colonias e slums pervia ch’els han stuì bandunar lur vitgs. La regenza ha 2012 suenter revoltas sfurzà var 140’000 persunas da viver en champs d’internament. Il pover pajais, per gronda part budistic, vul stgatschar ils muslims sco immigrants illegals.

Artitgels legids il pli savens