Siglir tar il cuntegn

Header

video
Ils Bascs en Spagna
Or da RTR dals 06.03.2015.
laschar ir. Durada: 24 minutas 52 Secundas.
cuntegn

Minoritads en l'Europa Ils Bascs en Spagna

La redactura Bertilla Giossi da la Televisiun Rumantscha ha visità ils Bascs en Spagna.

  • Charta cun nudà las trais provinzas bascas en Spagna ed en Frantscha.
    Legenda: Las trais provinzas bascas vegnan numnadas Euskal Herria. RTR

    Euskal Herria

    Il Pajais basc (oransch) sa cumpona da trais provinzas: Bizkaia, Gipuzkoa e Araba. La chapitala è Victoria-Gasteiz. Basc vegn dentant era discurrì en la provinza da Navarra (mellen) ed en trais provinzas en Frantscha (blau): Lavurdi, Zebra e Nafarroa/Beherea. Tut las provinzas bascas vegnan numnadas Euskal Herria. Il quint 4+3=1 vul dir: las quatter provinzas bascas en Spagna plus las trais en Frantscha en ina unitad.

  • In um che sesa sin in crap e guarda en il lontan.
    Legenda: Basc = euskera. RTR

    Basc = euskera

    En il Pajais basc discurran 30% da la populaziun basc. Quai è in bun tant dapli ch'avant 30/40 onns. Gia durant la dictatura franquista han ils bascs fundà scolas bascas, las ikastolas. Oz èn quellas scolas fitg derasadas ed ils uffants discurran meglier basc che la generaziun da lur geniturs.

  • Maletg dal ruver Gernikako Arbola en in tempel.
    Legenda: Il ruver Gernikako Arbola è il simbol naziunal dals Bascs. RTR

    Gernikako Arbola

    Il vegl ruver da Gernika è tschentà en ina sort tempel. Il ruver è il simbol per la libertad dals Bascs. En il temp medieval sa radunavan ils represchentants da las regiuns sut quest ruver per decider sur da lur fatgs. In pau sco ils libers da la Cadi a Trun sut l'ischi. Entant ch'en Spagna regiva il feudalissem avevan ils bascs gia da lezzas uras ina sort democrazia.

  • In um durant giughar Eskupilota.
    Legenda: Il gieu naziunal dals bascs è Eskupilota. RTR

    Eskupilota

    Il gieu naziunal dals Bascs è l'eskupilota, il bal a maun. Avant il gieu preparan ils profis ils mauns, questa procedura cuzza var in'ura. Il gieu sez ha lieu en in 'fronton', ina plazza verda ch'è 35 meters lunga. Mintga vitg basc ha ina baselgia e gist dasperas in 'fornton'. La televisiun basca (Euskal Telebista) emetta en direct ils gieus dals profis. En il Pajais basc è l'eskupilota pli popular ch'il ballape.

  • Ina dunna durant chantar vers e rima improvisai.
    Legenda: Bertsolari èn persunas che chantan vers e rima improvisai. RTR

    Bertsolari

    Ina spezialitad dals Bascs èn ils 'bertsolaris'. Quai èn persunas che chantan vers en rima improvisads. Ils ultims onns hai dà in vair boom tar ils 'bertsolaris'. Blera giuventetgna sa participescha. En tut datti 120 scolas da 'bertsolari', ils pli giuvens scolars han 10 onns. Tar ils gronds campiunadis sa rimnan passa 10'000 aspectaturs.

Artitgels legids il pli savens