Survista dus mais - L'Israel avra passagi da cunfin per rauba d'agid

L'october: L'Israel reagescha sin attatga da la Hamas

• «L'Israel è en guerra», ha ditg il primminister Benjamin Netanjahu. Quai suenter che l'organisaziun radical-islama palestinaisa Hamas ha attatgà posiziuns israelianas cun 2'500 rachetas, ils 7 d'october 2023. Latiers sajan enturn 60 cumbattants armads da l'organisaziun radical-islama palestinaisa Hamas penetrads da la Strivla da Gaza en l'Israel. Ins haja decidì da far ina fin als «crims» israelians.
• L'Israel ha suenter cunter-attatgà cun sia aviatica militara posiziuns da la Hamas en la Strivla da Gaza. Plinavant ha l'Israel bloccà la Strivla da Gaza cumplainamain. Quai pertutga la furniziun da rauba, d'electricitad sco era da carburant.
• Il Cussegl federal vul taxar la Hamas sco organisaziun terroristica. El examinescha las opziuns legalas per scumandar l'organisaziun palestinaisa radicalislama. Plinavant condemna il Cussegl federal las attatgas da la Hamas sin l'Israel e pretenda da laschar liber immediat ils ostagis che la Hamas aveva rapinà durant l'emprima attatga.

• La populaziun civila duai bandunar il nord da la Strivla da Gaza entaifer 24 uras. Quai pretenda l’armada israeliana ils 13 d'october. Las abitantas ed ils abitants duajan bandunar la citad da Gaza en direcziun sid. Tenor las Naziuns Unidas fissan 1,1 milliuns Palestinais e Palestinaisas pertutgadas. En quest connex avertescha l'ONU d'ina catastrofa umanitara. I na saja betg pussibel da translocar uschè blera glieud senza consequenzas gravantas, hai num en ina communicaziun.
• L'Israel evacuescha 28 vitgs al cunfin cun il Libanon. Quai suenter ina seria d'attatgas da la milissa proiranaisa Hisbollah or dal Libanon dal sid sin l'Israel, ils 16 d'october. Ils abitants e las abitantas evacuadas dals 28 vitgs duain survegnir suttetg sin custs dal stadi. I dat adina puspè attatgas or dal nord.
• Ils 17 d'october moran 500 persunas pervi d'explosiuns tar in ospital en la Strivla da Gaza. Omaduas varts – pia l'israeliana e la palestinaisa – fan mintgamai responsabla l'autra vart per las explosiuns. Infurmaziuns independentas na datti betg.
• Suenter duas emnas da cumbat èn ils emprims camiuns cun rauba d’agid per la populaziun civila arrivads en la Strivla da Gaza. Tenor l'ONU èn 60 tonnas victualias vegnidas furnidas e vegnian repartidas a la populaziun uschè spert sco pussaivel. Tenor la Mesaglina Cotschna èn era medicaments arrivads sur il cunfin a Rafah. Quai èn las emprimas furniziuns uffizialas da rauba d'agid en la Strivla da Gaza dapi duas emnas. Ulteriurs 100 camiuns spetgan sin territori egipzian sin la lubientscha d'ir sur il cunfin en la Strivla da Gaza.

00:36

video

Camiuns cuntanschan Gaza

Or da News-Clip dals 21.10.2023.

laschar ir. Durada: 36 Secundas.

• Ils 25 d'october ha la Svizra decis da desister da sustegnair il mument finanzialmain 11 organisaziuns palestinaisas ed israelianas. Pertutgadas èn sis organisaziuns nunguvernamentalas dals Palestinais, e tschintg israelianas. Quellas lavuran cunzunt en il sectur dals dretgs umans, sco il Departament federal per affars da l'exteriur (EDA) scriva.
• Da sia radunanza plenara, ils 28 d'october, a New York ha l’ONU approvà ina resoluziun en connex cun la situaziun en il Proxim Orient. Quella pretenda ch’i dettia ina pausa da cumbat immediata en la Strivla da Gaza. Uschia duaja la situaziun umanitara en la regiun sa meglierar e la populaziun civila vegnir protegida meglier. Resoluziuns da l’ONU n’èn dentant betg liantas, mabain plitost simbolicas. L’Israel ha reagì cun tutta vehemenza sin la resoluziun che stadis arabs han inizià. Quella saja inacceptabla. La Hamas stoppia vegnir eliminada, ha scrit il minister da l’exteriur sin X. Ils Palestinais da l’autra vart han beneventà la resoluziun.
• Il 1. da november è l'emprima giada il cunfin tranter l'Egipta e la Strivla da Gaza a Rafah avert. Persunas blessadas e persunas cun naziunalitad dubla possian extrar la Strivla. Tenor la Mesaglina Cotschna egipziana sajan 40 ambulanzas egipzianas prontas d'entrar la Strivla da Gaza. 450 persunas cun naziunalitad dubla e 90 persunas blessadas duain pudair bandunar la Strivla, ha ditg in reporter da l'AFP. Tenor il Departament federal per affars da l'exteriur datti er persunas cun naziunalitad dubla svizra-palestinaisa en la Strivla da Gaza.
• L’armada israeliana ha bumbardà ils 3 da november in’ambulanza en il nord da la Strivla da Gaza. Il schef da l'Organisaziun mundiala da la sanadad (WHO), Tedros Ghebreyesus, saja schoccà da quest’attatga. Pazients, persunal medicinal, ospitals ed ambulanzas stoppian adina e sut tuttas circumstanzas vegnir protegids. Er il schef da la WHO ha pretendì ina pausa da cumbat. Ordavant aveva l’Israel communitgà che l’ambulanza attatgada saja vegnida duvrada da terrorists da la Hamas. Quella da l’autra vart ha annunzià che persunas blessadas sajan vegnidas transportadas al passagi da cunfin a Rafah per vegnir tgiradas en l’Egipta. Da l’attatga sajan 15 persunas vegnidas mazzadas. Las indicaziuns da tuttas duas varts na sa laschan betg confermar independentamain.

• En consequenza da l'attatga sin l'ambulanza na dastga puspè nagin bandunar la Strivla da Gaza en direcziun Egipta. Quai pertutga tant persunas da l'exteriur sco era palestinais blessads. Persunas estras possian pir bandunar la Strivla da Gaza cura ch'era persunas blessadas possian vegnir transportadas en l'Egipta, communitgescha la Hamas. Sco emprim stoppian ins dentant chattar vias segiras per las ambulanzas tar il cunfin a Rafah.
• Il primminister israelian Benjamin Netanjahu refusescha adina puspè ina pausa da cumbat en la Strivla da Gaza: L'Israel na vegnia betg a ceder enfin che la Hamas saja eliminada ed ils ostagis sajan deliberads. Quai haja el fatg cler ad in inscunter cun il minister da l’exteriur american Antony Blinken, ha ditg Netanjahu. Blinken aveva pretendì ch’i dettia pausas da cumbat per proveder la glieud en Gaza cun agid umanitar.
• Era pliras organisaziuns da l’ONU pretendan ina pausa da cumbat per la Strivla da Gaza. «Avunda è avunda!», scrivan ils schefs e las scheffas da diversas organisaziuns en ina communicaziun communabla. Ils cumbats e las attatgas stoppian chalar. Suttascrit la decleraziun han tranter auter il schef dal biro per l’agid d’urgenza ed il schef d’Unicef, l’Ovra d’agid per uffants da las Naziuns Unidas. Che la Hamas haja mazzà 1’400 Israelians e rapinà 200 ulteriurs saja sgarschaivel. Dentant saja er scandalus da mazzar brutalmain civilists en la Strivla da Gaza – sco er il fatg che la glieud là haja strusch access a bains da basa.
• Ils 6 da november han las truppas israelianas dividì la Strivla da Gaza cumplettamain en duas parts. Quai ha il pledader da l'armada israeliana Daniel Hagari ditg avant las medias la dumengia. La notg vegnia a dar ina acziun militara impurtanta. En pli hajan las truppas er circumdà la citad da Gaza.
• Pir il segund convoi cun rauba d’agid medicinal è arrivà ils 9 da november tar il pli grond ospital en la Strivla da Gaza. Quai han communitgà l’Organisaziun mundiala da la sanadad e l’Ovra d’agid per la Palestina da las Naziuns Unidas. La quantitad furnida na tanschia dentant insumma betg per cuntentar il basegn. Il medem mument ha la WHO avertì dal privel che malsognas infectusas pudessan sa derasar en consequenza dals cumbats permanents e la destrucziun da l’infrastructura.
• Var in mais suenter l'attatga ha l’Israel ha curregì il dumber d’unfrendas dals 7 d’october. Il di da l’attatga da la milissa radical-islama Hamas sajan radund 1’200 persunas vegnidas mazzadas e betg sco supponì fin uss 1’400. I sa tractia dad ina calculaziun actualisada – ha communitgà il ministeri da l’exteriur.
  En la Strivla da Gaza haja l’armada israeliana mazzà passa 10'000 persunas dapi l’escalaziun da la violenza. Quai ha communitgà l’autoritad da la sanadad palestinaisa che vegn controllada da la Hamas. Questa cifra na po betg vegnir verifitgada da moda independenta. Dentant quintan organisaziuns da l’ONU che quest dumber pudessi constar.
• Ils 15 da november è l'armada israeliana entrada en ina part da l'ospital Al-Shifa en la Strivla da Gaza. Sin basa d'infurmaziuns dal servetsch secret hajan schuldads fatg «in'operaziun precisa ed intenziunada cunter la Hamas en in sectur determinà da l'ospital da Schifa», ha l'armada communitgà sin X. Tenor rapports da medias avevan las forzas armadas avant avertì las autoritads en la Strivla da Gaza. En il conturn ed er en l'ospital hai dà explosiuns, rapporta in directur da sanadad da l'ospital. L'Israel suppona sut il cumplex da l'ospital ina centrala da commando da la Hamas. Ils Stadis Unids han tenor atgnas indicaziuns medemamain infurmaziuns che conferman quai. La Hamas snega quai.
• Las partidas da conflict l'Israel e la Hamas han decidì ina pausa da cumbat. Emprims detagls èn conuschents – uschia duai la pausa da quatter dis cumenzar la mesemna avantmezdi, ha communitgà l'organisaziun radical-islama Hamas. Percunter spetga l'Israel ch'ils emprims ostagis vegnan libers en il decurs dal di. Sco quai che l'Israel aveva annunzià gia avant, duai la pausa da cumbat durar maximalmain diesch dis.
• Davent dals 24 da november las 07:00 temp local (06:00 da MEZ) ha la finala valì in armistizi en la Strivla da Gaza. Sin quai èn sa cunvegnids l'Israel e la Hamas suenter intermediaziuns tras il Katar. La Hamas ha surdà in'emprima gruppa d'ostagis israelians a la Crusch Cotschna. En tut sajan quai stadas 13 dunnas ed uffants israelians e 12 persunas or da la Tailanda – han rapportà medias. La surdada saja succedida en in'ospital en il sid da la Strivla da Gaza.
• Suenter l'entschatta da l'armistizi en la guerra da Gaza èn tenor rapports da perditgas sa mess sin via tschients fugitivs palestinais per returnar en lur lieus da domicil. Els hajan vulì controllar lur chasas u abitaziuns en la citad da Gaza ed en autras parts da la Strivla da Gaza dal nord, sco er lur confamigliars, hai gì num venderdi en damaun.
• L'armada israeliana duai al cumenzament da l'armistizi avair agì cun violenza cunter Palestinais ch'eran cunter ordras militaras sin via en il nord da la Strivla da Gaza. Tenor indicaziuns dal ministeri da sanadad che vegn controllà da la Hamas sajan pliras persunas vegnidas blessadas tras sajettims en il sectur central da la Strivla da Gaza, tenor la Hamas sajan duas persunas mortas.
• 137 camiuns cun rauba d'agid èn vegnids stgargiads ils 24 da november al post da recepziun da l'UNRWA en la Strivla da Gaza: il pli grond convoi umanitar dapi ils 7 d'october, communitgescha l'uffizi da las Naziuns Unidas per affars umanitar.
• La Hamas islamistica vul ils 26 da november, tenor atgnas indicaziuns, ina prolungaziun da l'armistizi cun l'Israel ch'era fixà sin quatter dis. La finamira saja da survegnir dapli praschuniers palestinais or da praschuns israelianas en il barat dad ostagis, ha communitgà l'organisaziun terroristica.
• In di pli tard è l'armistizi vegnì prolungà per dus dis. I saja vegnì fatg ina cunvegna per dus ulteriurs dis, ha communitgà Madschid al-Ansari, il pledader dal ministeri da l'exteriur dal Katar, sin X.
• La pausa da cumbat è adina puspè vegnida violada ils dis avant ils 30 da november, tuttina è l'armistizi tranter l'Israel e la Hamas danovamain vegnida prolungada per in ulteriur di. Ella duai ussa valair il setavel di en successiun, ha communitgà la Hamas. Avant ha il militar israelian declerà che l'armistizi cun la Hamas vegnia cuntinuada «en vista a las stentas dals intermediaturs da cuntinuar cun il process da la liberaziun d'ostagis».
• Il prim da december han ils cumbats cuntinuà. L'Israel sco er la Hamas attatgan vinavant ed annunzian morts e blessads.
• Bun tschintg emnas suenter il cumenzament da l'offensiva israeliana en il nord da la Strivla da Gaza extenda il militar sias acziuns a terra sin tut la Strivla da Gaza. Ils schuldads èn avanzads cunter miras da la Hamas islamistica.
• La Hamas radical-islama pretenda che las attatgas israelianas sin la strivla da Gaza vegnian sistidas. «Pir lura vegni a dar tractativas u barats d'ostagis», di il represchentant da la Hamas Osama Hamdan avant la pressa.
• L'Israel approvescha tenor indicaziuns ord circuls da la regenza dals Stadis Unids da l'America d'avrir il passagi da cunfin Kerem Schalom per agid umanitar. Quai duai levgiar l'import d'in dumber pli grond da camiuns, hai gì num da l'autoritad responsabla israeliana Cogat. Kerem Schalom è al cunfin israelian cun la strivla da Gaza e datiers da la peninsla egipziana Sinai.