Siglir tar il cuntegn

Header

audio
Tschernobyl – In viadi tras ina citad morta
Or da RTR Audio dals 26.04.2021.
laschar ir. Durada: 8 minutas 24 Secundas.
cuntegn

Tschernobyl In viadi tras ina citad morta

Ozendi pon ins far tras il territori da Tschernobyl turas dal di. Nossa redactura Sabrina Bundi ha fatg ina da quellas.

La tura cumenza a Kiev. En gruppas pitschnas da 10 enfin 15 persunas pon ins ir cun in pitschen bus direcziun Tschernobyl. En mia gruppa hai jau persunas da l'entir mund – dal Canada, il Portugal, l'Italia. In dals emprims stops è in pitschen vitg ordaifer da Prypjat, la gronda citad dasper l'ovra atomara ch'è explodida il 1986. Dentant il vitg na ves'ins strusch – tut è creschì en, las chasas èn be pli ruinas demolidas, e cuvertas da pulvra, scalgias e feglia. Las mobiglias da lain ch'èn pli grevas da decontaminar èn savens vegnidas chavadas en la terra. Tuttina pon ins observar, che las persunas han stuì bandunar immediat lur dachasa, en ina chasa èn per exempel anc ils pensums da chasa d'ina buoba sin maisa.

Tuttenina han ils abitants stuvì bandunar lur chasas. Qua èn anc pensums da scola sin maisa.
Legenda: Pensums Tuttenina han ils abitants stuì bandunar lur chasas. Qua èn anc pensums da scola sin maisa. RTR, Sabrina Bundi

Prypjat – ina metropola morta

In stop pli lung fan ins er a Prypjat, la citad nua che blers lavurants da l'ovra atomara abitavan. La guida Irina infurmescha: Prypjat saja stada ina citad top-moderna. Grondiusa scolaziun, ina scienza innovativa... Gea schizunt bananas pudevan ins qua cumprar en stizun, quai na devi nagliur auter en l'Ucraina. Er la citad è ussa be pli in skelet. Bajetgs vids demolids e creschids en. I dat er blers maletgs enconuschents, per exempel d'ina roda gigantica totalmain da ruina. Ella n'è mai stada en funcziun, la notg avant l'inauguraziun è l'ovra atomara explodida.

Ina da las staziuns maina er vaira datiers da l'ovra atomara sco tala. Il radiometer stat dentant relativ ruassaivel, forsa perquai ch'il coc nuclear è sut dus mantels dad atschal e betun – ils uschenumnads «sarcofags». Il segund duai tegnair ils proxims 100 onns.

Sut il sarcofag è il coc da l'ovra atomara.
Legenda: Il sarcofag Sut il sarcofag è il coc da l'ovra atomara. RTR, Sabrina Bundi

Nagin privel – almain en tscherts lieus

Restar in ubain dus dis sin il territori n'è oz betg pli nuschaivel – nossa guida Irina di, che nus hajan probablamain gì dapli radiaziun da sgular cun l'eroplan a Kiev che da restar in di en il territori. Dentant tuttina dat quai anc lieus ch'èn scumandads da passar senza mesiras da protecziun. Per exempel l'ospital a Prypjat. En quel avevan ins purtà ils pumpiers ch'han sco emprims suenter l'explosiun stizzà il fieu en l'ovra atomara. Lur unifurmas avevan ins bittà en il tschaler – e quellas èn anc adina uschè radioactivas, ch'ins na po betg entrar en l'ospital.

In auter exempel è il «red forest», il guaud cotschen. Qua passan ins be spert tras cun il bus, ed il radiometer tschivla tuttenina bler pli spert cun ir tras il guaud. Il num guaud cotschen ha el, perquai che tut las guglias da las plantas èn curt suenter l'explosiun vegnidas cotschnas. Anc oz è il guaud serrà.

RTR actualitad 11:00

Artitgels legids il pli savens