Siglir tar il cuntegn

Header

Ils schefs da stadi e da regenza da l'UE tschertgan ina soluziun per la crisa da la Grezia a Brüssel.
Legenda: Ils schefs da stadi e da regenza da l'UE tschertgan ina soluziun per la crisa da la Grezia a Brüssel. Keystone
cuntegn

Exteriur UE accepta las finamiras per sanar il budget grec

Tar l'inscunter extraordinari dals schefs da stadi e da regenza ha quai dà ina cunvegnientscha quai per pertutga las finamiras per sanar il budget da la Grezia ils proxims onns, quai rapportan diplomats a l'ur da l'inscunter a Brüssel.

Ordavant aveva il schef da la banca centrala europeica Mario Draghi garantì al primminister grec Alexis Tsipras, ch'il sistem da bancas grec saja protegì uschè ditg ch'il pajais sa tegnia vid il program d'agid.

Tenor il president dal cussegl da l'UE Donald Tusk èn las novas propostas che la Grezia ha preschentà las primas vairas propostas dapi emnas. Il president franzos François Hollande ha discurrì da progress.

Inscunter dals ministers da finanzas na porta nagin resultat

Il suentermezdi eran s'inscuntrads ils ministers da finanzas da l'Euro, quai però senza chattar ina cunvegna. Enfin la fin da quest mais sto la Grezia pajar enavos 1,6 milliardas euros al Fond monetar internaziunal. Ulteriur agid finanzial per evitar il bancrut dal stadi dependa da las refurmas che la Grezia è pronta da far.

Il program d'agid actual da l'uschènumnada «troika» spirescha cun ils 30 da zercladur; notabene suenter ch'ella era gia vegnì prolungada.

Suenter il naufragi da l'inscunter dals ministers da finanzas dals stadis da l'UE da l'emna passada, sa radunan glindesdi saira ils schefs da regenzas dals stadis da la zona da l'euro per contrahar davart l'avegnir da la Grezia.

Cumenzà aveva la crisa suenter la crisa da l'economia muniala ils 2008/2009. Dapi lura èn ils daivets da la Grezia creschids massivamain. Ussa - cun las cassas vidas - smanatscha a la Grezia adina puspè l'insolvenza. Sch'i dat nagina schliaziun era il bancrut.

  • Sch'i dat ina cunvegna, lura fiss la Grezia spindrada. Quai però mo a curta ubain media vista. Ils credits da milliardas che la Grezia ha gia survegnì èsi era da pajar enavos. La liquiditad fiss però garantida per il mument - il bancrut statal evitaus. Tenor ils economs è ina cunvegna anc avant la fin dal program d'agid actual pauc probabla.
  • Il primminister Alexis Tsipras e ses minister da finanzas Yanis Varoufakis ristgan tut e speculeschan che la «troika» - e là surtut las organisaziuns europeicas - na gughegia betg da laschar ir bancrut la Grezia. La finala stuessan ils crediturs lura scriver giu tut ils credits gia pajads e conceder vers electuras ed electurs che la politica da salvament per la Grezia haja fatg naufragi.
  • Ina nova entschatta cun novas elecziuns è tenor economs era pauc probabla. Quai suenter che la populaziun da la Grezia è s'exprimida en ina retschertga per restar en l'UE cun 70%. Questa cumpart acceptassia era las mesiras da spargn ch'èn colliadas cuntut. Tar eventualas elecziuns novas na quintan ils experts era betg che la partida «Syriza» da Tsipras perdessia bler. En retschertgas survegn la partida 35,1%. Tar las ultimas elecziuns il schaner 2015 aveva ella fatg 36,3%.

  • I smanatscha il bancrut statal tras cassas vidas e las bancas che survivan actualmain mo grazia a credits extraordinaris da la Banca centrala europeica per garantir la liquiditad. Fin ils 30 da zercladur sto la Grezia pajar enavos radund 1,5 milliardas euros al Fondo monetar internaziunal. Il proxim termin è ils 20 da fanadur, cura ch'ils emprests grecs da radund 3,5 milliardas euros spireschan e la Banca centrala europeica pretenda enavos els. Sche quai na gartegia betg il pli tard sin quest termin, lura è il bancrut statal tenor ils experts inevitabel.
  • L'uschènumnà «Grexit» n'è per il mument betg previs - pia l'extrada da la Grezia dal spazi dals 19 stadis cun l'euro. Quai pudess però capitar, sche la Grezia na po betg pajar ils credits e na survegniss nagins daners per restar liquida.
    Sche la Grezia turnassia da l'euro tar la drachma, pudess quai sustegnair l'economia indigena che pudess offrir ses products pli bunmartgà, grazia a la valuta pli flaivla. Da l'autra vart averteschan ils economs ch'ils imports d'energia ubain da medischina vegnissan lura pli chars e firmas da l'exteriur pudessian franar lur investiziuns en la Grezia.
    Tenor ils economs è la probabladad per in «Grexit» creschida sin 50%.

La chronologia da las finanzas grecas

La chronologia
mars 2010
Il parlament grec deliberescha l'emprim pachet da spargn che cuntegna auzaments da taglias e da schelar las rentas transitoricamain. La decisiun è suandada da protestas da massa.
Ils stadis da l'euro ed il Fondo monetar internaziunal concedan in pachet d'agid finanzial.
avrigl/matg 2010
La Grezia dumonda uffizialmain in program d'agid. La gruppa da l'euro decida credits d'urgenza da € 110 milliardas euros e pretenda persuenter mesiras da spargn diras.
october 2011
In segund pachet da salvament vegn approvà: Ils crediturs privats da la Grezia duain desister voluntariamain da la mesadad dals daivets. Ultra da quai èsi previs ulteriurs credits da € 100 milliardas euros e garanzias da € 30 milliardas euros.
favrer/mars 2012
Il parlament grec approvescha in ulteriur pachet da spargn. Sin squitsch dals crediturs internaziunals eran las mesiras vegnidas pli e pli restrictivas. Tranter auter èn previsas reducziuns da pajas en il sectur privat e relaschadas da 150'000 funcziunaris statals fin il 2015.
november 2012
Ulteriur pachet da spargn vegn approvà sco cundiziun per ulteriurs agids finanzials da l'exteriur.
En discussiun è gia il terz pachet da spargn. La gruppa da l'euro signalisescha ch'ulteriurs agids finanzials sajan pussaivels mo, suenter che quest program d'agid saja concludì.
fanadur 2013
Puspè approvescha il parlament ulteriuras mesiras da spargn. Tranter auter la relaschada da 15'000 funcziunaris statals. Ulteriurs 25'000 funcziunaris survegnan damain paja.
schaner 2015
La partida da la sanestra «Syriza» cun Alexis Tsipras gudogna las elecziuns parlamentaras. En il center dal cumbat electoral è stada l'empermischiun da renunziar a las mesiras da spargn previsas.
favrer 2015
Ils ministers da finanzas dals stadis da l'euro prolungeschan per la segunda giada il program d'agid; questa giada da la fin da favrer fin la fin da zercladur 2015.
mars 2015
Athen preschenta ina glista cun refurmas che duain procurar per dapli entradas da € 3 milliardas ad onn. En il center da la glista èn mesiras per cumbatter la defraudaziun da taglia.
Per ils crediturs internaziunals na tanschan questas mesiras betg; els pretendan correcturas.
matg 2015
Il sastrair per refurmas continuescha. La situaziun finanziala da la Grezia vegn mendra e mendra. La regenza tschertga daners per pajar ils daivets tras ils credits tar il Fondo monetar internaziunal.
4./5.06.2015
Il fondo monetar internaziunal conceda che la Grezia dastga pajar enavos ils credits pir la fin dal zercladur. L'entschatta da zercladur eran scadids 4 credits.
10./11.06.2015
Ulteriur inscunter da crisa a Brüssel davart la situaziun finanziala da la Grezia. Quai suenter che la Grezia aveva preschentà sias propostas per refurmas.
14.06.2015
Il president da la cumissiun da l'UE jean-Claude Juncker emprova dad intermediar. Sto però ceder.
18.06.2015
Il schef da l'inscunter suprem da l'UE Donald Tusk cloma ad in inscunter extraordinari dals schefs da stadi e da las regenzas dals stadis da l'euro sin ils 22 da zercladur 2015.

Troika

Avrir la box Serrar la box

«Troika» vegn numnada la gruppa da l'Uniun Europeica, la Banca centrala europeica ed il Fondo monetar internaziunal che porscha programs d'agid per stadis en misera. Las cundiziuns èn per il pli refurmas.

Artitgels legids il pli savens