Atgnamain èn las cumpetenzas cleras: Il Cussegl grond (legislativa) decida davart las leschas – pia ils puncts impurtants tar in tema. La regenza (executiva) sto realisar en la pratica quellas e precisar tscherts puncts en in’ordinaziun – normalmain puncts pli pauc impurtants.
Dentant: Co pon deputadas e deputads intervegnir sche la regenza na metta betg en vigur ina lescha exact sco giavischà?
Dapli dretgs d’infurmaziun – dentant nagin dretg da veto
En l’avegnir duai la regenza gia menziunar ordavant co ella vul realisar ina lescha. Concret: Cura ch’ella prepara in messadi per il Cussegl grond, sto ella gia infurmar sch’i dat latiers in’ordinaziun ed en tge direcziun che quella duai ir. Uschia pon deputadas e deputads – sche betg d’accord – tematisar quai gia en la debatta. Quai ha decis il Cussegl grond sin proposta da la regenza e la cumissiun per politica e strategia.
Igl è in’alternativa tar in’iniziativa parlamentara da l’onn 2017: Lura aveva il deputà Walter Vetsch (PLD) pretendì in instrument pli ferm, numnadamain in dretg da veto. Quai vul dir: sch’in dumber da deputadas e deputads n’èn betg d’accord co la regenza realisescha in’ordinaziun pon els far in veto e la regenza sto surlavurar quella anc ina giada. In tal dretg da veto pudess dentant retardar marcantamain revisiuns da leschas e duvrass era ina midada da la constituziun chantunala, argumentscha la cumissiun. Plinavant haja in dretg da veto be l’intent d’impedir insatge – dapli infurmaziuns gia ordavant perencunter pussibiliteschian ina discussiun constructiva.
Schliaziun unica en Svizra
Era sche la materia tuna plitost sitga, per deputadas e deputas saja quai in instrument impurtant. Da quest avis èn stadas tut las fracziuns durant la debatta. Plinavant hai dà cumpliments per il process da lavur: La collavuraziun e las discussiuns tranter regenza e cumissiun sajan stadas exemplaricas e perquai saja era in cumpromiss stà pussaivel.
Era en auters chantuns è in dretg da veto per il parlament adina puspè stà tema - savens è quel dentant vegnì refusà en las debattas. Sulet il chantun Soloturn enconuscha in tal dretg. Era en il parlament federal hai dà en tut tschintg iniziativas per introducir in dretg da veto - tuttas han dentant fatg naufragi.