Dus giurists – duas posiziuns
Roger Rudolph: «I n’è nagina chauma»
«Jau ha gronda chapientscha per las dunnas», di Roger Rudolph, professer per dretg da lavur a Turitg. Studis demussian ch’i dettia tschertas differenzas da paja betg declerablas tranter umens e dunnas. I saja chapaivel ch’ins veglia midar quai. Tuttina stoppia ina dunna sa cunvegnir cun il patrun u prender liber, sch’ella veglia prender part a las manifestaziuns dals 14 da zercladur.
«Malgrà ch’ins discurra da la chauma da dunnas, n’èsi atgnamain nagina chauma», di Rudolph. Il dretg da far chauma sco quai ch’el è previs en la constituziun, hajan mo persunas che veglian meglierar ina concreta situaziun da lavur tar l’agen patrun. La chauma da dunnas saja plitost ina demonstraziun politica. «Gliez n’è betg cumpiglià dal dretg da far chauma.»
Sch’ina dunna fetschia chauma senza sa cunvegnir cun il patrun u senza prender liber, muntia quai ina absenza betg perstgisada che possia manar ad ina reprimanda u en il mender cas ad ina relaschada, di Rudolph.
Paul Rechsteiner: «Chauma è legitima»
Gist il cuntrari di Paul Rechsteiner. Il cusseglier dals chantuns ha sco advocat defendì blers lavurers u emploiadas avant dretgira. L’artitgel constituziunal davart il dretg da chauma saja formulà a moda averta. Ina chauma stoppia sa referir sin la lavur e gliez saja dà: La chauma veglia cuntanscher l’egualitad da paja. Ina autra premissa saja ch’ils sindicats clomian ora la chauma. Gliez saja medemamain ademplì.
«Igl è in dretg legitim da sa participar a questa chauma», di Rechsteiner. Las smanatschas dals patruns da relaschar dunnas che fan chauma, considerescha el sco ina da las usitadas emprovas da far squitsch ch’i dat avant mintga chauma. Il 1991, avant l’emprima chauma da dunnas, saja il squitsch anc stà bler pli massiv.
Nagin verdict da Losanna
Tant Rechsteiner sco era Rudolph na san da naginas relaschadas suenter l’emprima chauma da dunnas che fissan vegnids tractads d’ina dretgira. Era il tribunal federal n’ha fin uss anc mai decidì schebain ina tala chauma è confurma al dretg constituziunal u betg.
Fin ch’ils derschaders da Losanna n’han betg giuditgà in cas concret, resti avert schebain Rudolph u Rechsteiner ha raschun.
RR actualitad 07:00