Gia actualmain è il sectur da sanadad organisà en regiuns. Quellas èn dentant differentas per ospitals, chasas da tgira e da vegls e per la spitex:
- Ils 11 ospitals èn organisads en 12 regiuns
- Las 52 chasas da tgira èn organisadas en 17 regiuns
- Ils 19 servetschs da la spitex èn organisads en 18 regiuns
Regiuns per il provediment da sanadad
Da nov duai dar 12 regiuns che valan per tut ils purschiders – saja opitals, chasas da tgira ubain la spitex. Uschia èsi era cler tge vischnancas che tutgan tar tge regiun. Mintgina da quellas 12 regiuns ha in ospital – auter che la regiun «Mesolcina-Calanca», nua che l’ospital a Bellinzona surpiglia quest’incumbensa. La regiun «Val dal Rain da Cuira» dumbra uschè blers abitants e purschiders da sanadad (16 chasas da tgira e 7 organisaziuns da Spitex) ch’ella vegn repartida en trais subregiuns.
Tar tge regiun tutga Vaz e Lantsch?
Questa dumonda ha dà da discutar tranter deputadas e deputads. Pliras votantas han pretendì da betg metter Vaz e Lantsch en la regiun Alvra/Viamala, mabain da laschar ella en la regiun Cuira. Questa proposta n'ha dentant chattà nagin sustegn ed è vegnì refusà, uschia ch'i resta tar la proposta da la regenza:
Daners per dapli cooperaziuns
Ils singuls ospitals (cun excepziun da l’ospital chantunal Grischun), las chasas da tgira ed ils servetschs da spitex sajan memia pitschens per dumagnar las sfidas actualas, argumentescha la regenza grischuna. Ella vul perquai promover dapli collavuraziuns tranter ils differents purschiders en ina regiun e giavischass era d’avair en mintga regiun in’organisaziun purtadra.
La regenza desista dentant da si’idea oriunda d’obligar las vischnancas da fundar pro regiun ina fundaziun che surpiglia il manaschi operativ e strategic dals purschiders. Quest’idea n’ha chattà nagin sustegn durant la fasa da consultaziun tar partidas ed organisaziuns.
En tscherts lieus èn talas organisaziuns dentant gia en funcziun:
- Engiadina Bassa: Center da sandà Engiadina Bassa
- Partenz: Fundaziun Flury
- Val Müstair: Center da sandà Val Müstair
- Puschlav: Center Sanitario Valposchiavo
- Bregaglia: Centro Sanitario Bregaglia
Garantir in provediment en l’entir chantun
La finamira da la regenza èsi d’avair era en l’avegnir in provediment da sanadad decentral. Necessarias sajan perquai dapli collavuraziuns e meglras structuras, scriva ella en il messadi al Cussegl grond. Gist la crisa da corona mussia quant impurtant ch’i saja d’avair en tut las regiuns in sistem da sanadad che funcziunia e che possia garantir il provediment per la populaziun. Cun meglras cooperaziuns saja per exempel pli simpel da barattar persunal ubain cumprar material da protecziun.
