Siglir tar il cuntegn

Header

audio
Cumparegliaziun pestilenza e grippa spagnola
Or da Actualitad dals 24.03.2020.
laschar ir. Durada: 4 minutas 14 Secundas.
cuntegn

Pandemias – pli baud ed oz Pestilenza e grippa spagnola cumpareglià cun corona

L’orrur e la terrur che la pestilenza e la grippa spagnola han purtà èn oz nunimaginablas, er en temps da corona.

«La mort naira»

Avrir la box Serrar la box

Tranter il 1346 ed il 1353 è in terz da la populaziun en l'Europa morta da la pestilenza – ins schazegia in dumber da passa 25 milliuns mortoris. La malsogna è vegnida cun martgadants. Bastiments han purtà rauba contaminada e passagiers malsauns en citads sco Venezia e Genua.

Là nua che la pestilenza rumpeva ora aveva quai consequenzas catastrofalas
Autur: Flurin Condrau istoricher da medischina

La pestilenza laschava enavos vitgs ed aclauns abandunads. Tgi che pigliava la malsogna, muriva entaifer curt temp, di Flurin Condrau. I deva – en il veritabel senn dal pled – mantuns da morts ch’ins na saveva strusch nua ir cun tut.

Ils menders scenaris per corona èn lunsch davent da relaziuns sco tar la pestilenza
Autur: Flurin Condrau soziolog e istoricher da medischina

Grippa spagnola e sias trais undas

Avrir la box Serrar la box

Dal 1918 fin il 1920 ha la grippa spagnola turmentà il mund. Oz schazegian ins ch’i haja dà fin 50 milliuns mortoris – dapli che durant l’emprima guerra mundiala. Cunzunt persunas tranter 20 e 40 onns èn mortas. Tipic per la grippa spagnola è stà ch'ella è vegnida en trais undas.

Adina sch'ins pensava d'avair surmuntà la grippa, è vegnida ina nova unda
Autur: Flurin Condrau istoricher da medischina

Cunzunt la segunda unda saja stada fitg greva. La grippa spagnola haja uschia era favurisà crisas. Sche quai saja uss cun la pandemia da corona era uschia, na possian ins anc betg dir.

Grippa da Hongkong

Avrir la box Serrar la box

Il 1968 è rutta ora la grippa da Hongkong. Ella è stada l’ultima gronda pandemia cun 1 fin 2 milliuns morts.

Roger Köppel ha crititgà en in tweet avant duas emnas las mesiras dal Cussegl federal cunter il coronavirus. Il politicher da la PPS ha argumentà cun la grippa da Hongkong: Cunter lezza n’hajan ins era betg prendì mesiras uschè rigurusas.

I saja ina «interessanta cumparegliaziun», di l’istoricher da medischina Flurin Condrau: La grippa dals onns 1960 saja stada ina malsogna ch’ins enconuscheva pulit bain. Ins era gia avanzà da perscrutar vaccinaziuns per talas grippas. Plinavant pudevan ins tractar infecziuns secundaras da la grippa, sco per exempel malcostas, cun antibiotica.

La cumparegliaziun istorica mussa ch’igl è duas pulit differentas malsognas
Autur: Flurin Condrau istoricher da medischina

Tar il coronavirus percunter hajan ins stuì cumenzar quasi tar nulla cun la perscrutaziun per ina vaccinaziun. Ed era puncto tractament da la malsogna stettian ins anc a l’entschatta. Pertge infecziuns da virus na possian ins betg tractar cun antibiotica. Ed infecziuns secundaras bacterialas gioghian tar corona strusch ina rolla.

RTR actualitad 06:00

Artitgels legids il pli savens