Chantun - Thomas Davatz – l'istorgia d'in Grischun emigrà

1 / 5

Legenda: In'egliada en l'exposiziun «Die Schweiz anderswo» dal Museum naziunal svizzer. MAD, Museum naziunal svizzer.

2 / 5

Legenda: In'egliada sin il purtret da Jakob Müller che ha gì success ad Istanbul, sco directur da la Viafier da l'Orient. MAD, Museum naziunal svizzer

3 / 5

Legenda: Medaglias surdadas tranter il 1897 ed il 1916 a Jakob Müller. MAD, Museum naziunal svizzer

4 / 5

Legenda: In'egliada sin l'insla tematica «Missiun ed ambassadurs umanitars» en l'exposiziun «Die Schweiz anderswo». MAD, Museum naziunal svizzer.

5 / 5

Legenda: In'egliada sin in purtret dad Olympe Rittener da Payerne che ha surpiglià il post sco scolasta da franzos a Krasnojarsk en Sibiria. MAD, Museum naziunal svizzer

Ditg valiva la Svizra sco pajais d'emigraziun. Fin il 20avel tschientaner era l'economia la raschun principala per emigrar. Ozendi vivan radund 11% da la populaziun svizra en l'exteriur. Durant il 19avel tschientaner è l'emigraziun daventada in fenomen da massa. Prest in mez milliun Svizras e Svizzers èn sa mess sin via en auters pajas per chattar lur fortuna economica, ma er privata.

Organisaziun dals Svizzers a l'ester

Avrir la box Serrar la box

Legenda: RTR, Carin Caduff

Per rinforzar la colliaziun dals Svizzers e las Svizras tar la patria ed er in tar l'auter, è l'Organisaziun dals Svizzers a l'ester vegnida fundada il 1916. L'organisaziun represchenta ils interess dals 751'800 Svizzers che vivan en l'exteriur. Ella infurmescha lur cumpatriots en l'exteriur davart quai che curra e passa en Svizra. L'organisaziun vegn purtada da radund 650 uniuns ed instituziuns svizras sin l'entir mund.

Subvenziuns da la Confederaziun

Durant la crisa economica mundiala, l'entschatta dals 1930 ha la Confederaziun er subvenziunà l'emigraziun da persunas senza lavur. En spezial dischoccupads ch'èn ids en Brasilia per realisar ina nov'existenza èn vegnids sustegnids. Per tuts n'è il viadi dentant betg ì a fin cun chattar la fortuna. Quai mussa l'exempel da l'emigrant grischun Thomas Davatz.

Contract cun in producent da café

Thomas Davatz è stà scolast a Fanas en il Partenz ed ha bandunà la Svizra il 1855. Quai ensemen cun ina gruppa da Grischuns, direcziun Brasilia. Els avevan suttascrit in contract cun in producent da café local. Davatz è daventà il schef da la gruppa.

audio

Bunura: Thomas Davatz – l'istorgia d'in Grischun emigrà

03:07 min, ord Actualitad dals 17.04.2019.

laschar ir. Durada: 3 minutas 7 Secundas.

Lavur da sclavs

Las cundiziuns da lavur en Brasilia n'han dentant betg correspundì a quai ch'è stà empermess en il contract. En texts vegls vegn perfin discurrì da sclavaria. Perquai ha Davatz formulà ina decleraziun, ch'el ha tramess a las autoritads svizras ed er al grond proprietari da terren, per il qual ils emigrants lavuravan. Il proprietari ha sinaquai smanatschà a Davatz. Quai ha chaschunà ina revolta dals emigrants.

Procurà che situaziun sa midia

La finala è Davatz vegnì exilià da la Brasilia ed ha stuì turnar il 1857 en Svizra. Puspè a chasa ha el scrit il text «Die Behandlung del Kolonisten in der Provinz St. Paulo in Brasilien und deren Erhebung gegen ihre Bedrücker». Quest text ha gì in'influenza surtut en ils pajais tudestgs. En Prussia ha el manà a controllas da lavur dals emigrants en lur novs pajais.

Legenda: Thomas Davatz è stà il schef d'ina gruppa da Grischuns ch'èn ids en Brasilia. El ha fatg attent las autoritads sin las malas cundiziuns da viver per ils emigrants. RTR, Carin Caduff

RR actualitad 08:00