Adina dapli persunas en Grischun sa decidian d'installar in implant solar sin lur tetg-chasa, di Christ-Andri Hassler. Avant otg onns ha el surpiglià la fatschenta da ses bab, e dapi la fundaziun da l'interpresa avant 40 onns saja la dumonda per implants solars creschida e creschida.
Ina gronda midada haja il mainafatschenta sentì ils onns 2023/24, durant la crisa d'energia suenter l'attatga russa sin l'Ucraina. Lura saja la dumonda creschida explosivamain: «Nus avain gì tantas dumondas, che nus n'essan betg vegnids suenter», di Christ-Andri Hassler.
Dapi lura saja la dumonda puspè ida enavos e la situaziun sa normalisada. Ma era suenter quest temp da grond interess vi d'indrizs solars – sch'ins guarda or da fanestra, ves'ins blers tetgs vids.
Betg mintga tetg è adattà per in implant solar – tscherts edifizis èn protegids, per tschertins n'è la rait electrica betg ferma avunda e tscherta glieud n'è simplamain betg persvadida d'energia solara.
Uschia na vegnia il potenzial dal spazi sin tetgs grischuns betg tratg a niz suffizientamain. Tenor Christ-Andri Hassler vegnia be 10 fin 15% dal potenzial nizzegià actualmain.
Il chantun ha definì ina finamira da producir 200 uras gigawatt ad onn cun indrizs solars sin tetgs enfin l'onn 2035. Per Hassler n'è quai betg ina finamira fitg ambiziusa: «Quai n'è betg ina cifra fitg buna. Ma uschia ha il chantun insatge, vi dal quai ch'el po sa tegnair.»
La finamira dal chantun e las consequenzas negativas
Malgrà che blers tetgs n'han betg installà in indriz solar en Grischun, di il manader da l'Uffizi d'energia e traffic Thomas Schmid, ch'il chantun saja sin buna via.
Per pudair s'imaginar la situaziun meglier: 200 uras gigawatt dattan electricitad per var 50'000 chasadas. La citad da Cuira dumbra var 23'000 chasadas, l'entir Grischun bun 100'000 chasadas. Per il mument producescha il chantun 180 uras gigawatt cun implants solars.
Il potenzial il pli grond han chasas da persunas privatas – là, nua che l'agen basegn è il pli grond.
Potenzial dettia pia anc – ma da cuvrir tut ils tetgs en Grischun cun indrizs solars na saja era betg l'idea, di Thomas Schmid. «Sch'i vegn producì il medem mument blera electricitad ma duvrà nagut, po il pretsch da l'electricitad cupitgar negativ», declera Thomas Schmid.
In pretsch negativ da l'electricitad vul dir, ditg simpel, che persunas che produceschan electricitad cun lur implant solar, ston pajar per ch'ellas possian insumma vender lur electricitad.
Ma er il current electric en tut l'Europa ha ina influenza sin ils pretschs en Grischun, di Thomas Schmid. Uschia sa midian ils pretschs permanentamain.
Indriz solar sin il tetg da la stalla
L'onn 2009 ha la Svizra introducì l'indemnisaziun per cuvrir ils custs da la furniziun d'electricitad (per tudestg «kostendeckende Einspeisevergütung»). Quai vuleva dir che mintga persuna, ch'aveva installà da nov in implant solar, survegniva daners per mintga kilowatt-ura ch'ella produciva.
La famiglia Simonett da Lon è stada ina da las emprimas en la Val Schons, ch'ha laschà installar anc il medem onn in implant solar. Andreas Simonett, che maina uss il bain puril, chatta quai ina buna chaussa: «Finanzialmain era quai segir il meglier temp per investir en in implant solar – oz na vegn quai betg pli subvenziunà uschè ferm dal stadi.»
In grond avantatg per nus a Lon è ch'il tetg cun l'implant solar è uschè aut. Uschia avain qua durant la stad 30-40% dapli electricitad ch'en la Bassa.
Suenter che ses geniturs han installà quest indriz solar, n'haja betg pli dà lavur supplementara per el – il sulegl splendura simplamain, e l'indriz lavura simplamain, tut persul.
-
Bild 1 von 3. Andreas Simonett davant sia stalla a Lon, Val Schons. Bildquelle: RTR.
-
Bild 2 von 3. Il tetg da la stalla – sut il tetg grond èn ils guaffens per far davent la naiv d'enviern. Bildquelle: RTR.
-
Bild 3 von 3. Center da transmissiun da l'implant solar. Bildquelle: RTR.
Sulet l'enviern, cura ch'i naiva, dettia magari anc lavur, raquinta Andreas Simonett. Sch'ina stresa naiv cuvra numnadamain l'implant solar, na possia quel betg producir forza electrica. Lura stauschian els giu da tetg la naiv cun bastuns lungs ch'els han zambregià sezs – ma quai na giaja betg ditg e lura saja la lavur gia fatga.
Cun lur indrizs solars produceschan els electricitad per 15 chasadas. Trais fin quatter da quellas dovran els sezs, il rest vendian els. Per Andreas Simonett è quai ina bun'investiziun, ma engrondir l'implant solar na saja betg en ses senn. L'electricitad che l'implant produceschia actualmain saja ideala.
Or da l'archiv: