Siglir tar il cuntegn

Header

cuntegn

Engiadina Reciclar aua da naiv dal glatscher

L'aua che lieua la stad tar la Chamona Lischana sur Scuol, duai vegnir ramassada en in batschigl e transmidada l'enviern puspè en naiv. Uschia duai il glatscher vegnir mantegnì e la chamona dal CAS avair vinavant aua da baiver.

Il project da pilot dal glaziolog Felix Keller è pir al cumenzament ed ils meds finanzials da radund 260'000 francs mancan anc. Entant che la Confederaziun haja dà in resposta negativa, saja il chantun Grischun tenor Keller fitg interessà da l’idea.

audio
Felix Keller vul testar project en varianta pitschna
ord Actualitad dals 20.07.2018.
laschar ir. Durada: 2 minutas 35 Secundas.

Glatscher svanescha

En dus fin quatter onns è il glatscher da Lischana numnadamain svanì per dal bun e cun quai la chamona dal CAS sur Scuol senza provediment d’aua. Cun il sistem da reciclar aua da naiv dal glatscher, vuless ins impedir quest svilup.

Project Morteratsch en pitschen

L’idea sco tala per salvar il glatscher è gia enconuschenta: Actualmain èn ins vid la finanziaziun dal project Morteratsch sur 30 onns. Ils emprims resultats dal studi da realisabladad empermettan bler. Cun ennavar in kilometer quadrat, creschiss il glatscher da Morteratsch puspè per var 20 meters l’onn, empè dad ir enavos mintg’onn per 30 meters. Il sistem per la Chamona Lischana è il medem, simplamain en miniatura.

Chanun senza forza electrica

L’aua da naiv reciclada, transfurmass in chanun puspè en naiv. Il chanun sez funcziuna tenor in nov sistem patentà en Svizra, cun squitsch da l’aua e na dovra cun quai nagina electricitad. Perquai dovri in pendenza d’almain 200 meters cha l’aua curra engiu, quai ch'è il cas tranter il lai da Lischana e la chamona dal CAS.

Vuschs scepticas

Sper emprimas reacziuns positivas en il ravugl dal CAS Engiadina Bassa, datti er adina puspè vuschs criticas, admetta Felix Keller. El è dentant persvas da pudair realisar il mini-project en Engiadina Bassa. Finamira saja da cumenzar a ramassar l’aua da naiv a partir dal 2020.

Artitgels legids il pli savens