Il prim da mars è in di impurtant en l'Engiadina, la Val Müstair, il Grischun central e las Vals dal Sid. Cun plumpas, brunsinas, zampugns, scrollas e giaischlas van ils uffants il prim da mars chantond tras il vitg e stgatschan uschia l’enviern.
Impressiuns da Chalandamarz 2023
-
Bild 1 von 48. A Lai chantan ils uffants en ils hotels. Bildquelle: RTR.
-
Bild 2 von 48. A Lai chantan ils uffants en ils hotels. Bildquelle: RTR.
-
Bild 3 von 48. Er ils pli pitschens portan gia chamischa blaua e chapitscha cotschna a Lavin. Bildquelle: Hermann Thom.
-
Bild 4 von 48. Ils uffants cun las plumpas a Lavin. Bildquelle: Hermann Thom.
-
Bild 5 von 48. A Puntraschigna tut ils uffants en cotschen. Bildquelle: RTR.
-
Bild 6 von 48. Decoraziun da rosas a Puntraschigna. Bildquelle: RTR.
-
Bild 7 von 48. Ils uffants cun plumpas a Puntraschigna. Bildquelle: RTR.
-
Bild 8 von 48. A Silvaplauna vegn chantà er sin tribuna. Bildquelle: Franzisca Giovanoli.
-
Bild 9 von 48. A Silvaplauna han ils uffants chantà classic cun chamischa blaua e chapitscha cotschna. Bildquelle: Franzisca Giovanoli.
-
Bild 10 von 48. «Rösas» da tuttas colurs porta questa matta a Chasura. Bildquelle: RTR.
-
Bild 11 von 48. A Chasura chantan ils uffants er. Bildquelle: RTR.
-
Bild 12 von 48. Ina da las mattas che po giaschlar a Samedan. Bildquelle: RTR.
-
Bild 13 von 48. Rotschas d'uffants che fan Chalandamarz a Samedan. Bildquelle: RTR.
-
Bild 14 von 48. Ils giuvens dal Chalandamarz a Samedan. Bildquelle: RTR.
-
Bild 15 von 48. Chantar a Samedan. Bildquelle: RTR.
-
Bild 16 von 48. Cun chavals e charrotschas a Planeiras. Bildquelle: RTR.
-
Bild 17 von 48. A Planeiras pon er las chauras far part dal Chalandamarz. Bildquelle: RTR.
-
Bild 18 von 48. Il public a Planeiras giauda da guardar tiers. Bildquelle: RTR.
-
Bild 19 von 48. Rotschas d'uffants chantan qua a Planeiras. Bildquelle: RTR.
-
Bild 20 von 48. Chantar en Val Müstair, sco qua a Fuldera tutga er tiers. Bildquelle: RTR.
-
Bild 21 von 48. Las giaschlas na pon betg mancar al Chalandamarz en Val Müstair. Bildquelle: RTR.
-
Bild 22 von 48. Chalandamarz a Val Müstair. Bildquelle: RTR.
-
Bild 23 von 48. En Val Müstair van ils uffants cun posta da lieu tar lieu per chantar. Bildquelle: RTR.
-
Bild 24 von 48. A Ramosch è entant er il sulegl levà. Forsa vegni lura er in zic pli chaud per chantar. Bildquelle: RTR.
-
Bild 25 von 48. Chalandamarz a Ramosch. Bildquelle: RTR.
-
Bild 26 von 48. A Ramosch na portan ils uffants betg las chapitschas cotschnas mabain las «rösas» vi d'in chapè. Bildquelle: RTR.
-
Bild 27 von 48. Da grond fin pitschen èn ier tuts stads sin in mantun a Brail. Bildquelle: Hermann Thom.
-
Bild 28 von 48. A Susch han ins festivà gia ier Chalandamarz. Bildquelle: Hermann Thom.
-
Bild 29 von 48. Anc èsi in zic baud per las fullas grondas da glieud, ma i vegn plaunet cun il public da Chalandamarz qua a Crusch. Bildquelle: RTR.
-
Bild 30 von 48. A Crusch è da vesair la plumpa gronda. Bildquelle: RTR.
-
Bild 31 von 48. Anc in zichel stanchel per far Chalandamarz a Zernez. Bildquelle: RTR.
-
Bild 32 von 48. La plumpa gronda a Zernez. Bildquelle: RTR.
-
Bild 33 von 48. Paunets da solver per Zernez. Bildquelle: RTR.
-
Bild 34 von 48. Zernez ha cumenzà ad ura cun il Chalandamarz. Bildquelle: RTR.
-
Bild 35 von 48. Ina bella chasa engiadinaisa, uffants vestgids en blau e cun chapitscha cotschna che van a chantar tras il vitg: Quai è Chalandamarz. Qua ils uffants a La Punt Chamues-ch. Bildquelle: RTR.
-
Bild 36 von 48. Chalandamarz a La Punt Chamues-ch. Bildquelle: RTR.
-
Bild 37 von 48. La Punt Chamues-ch. Bildquelle: RTR.
-
Bild 38 von 48. Ils uffants èn gia desdads baud oz a bun'ura a La Punt Chamues-ch. Bildquelle: RTR.
-
Bild 39 von 48. Zuoz ha gia cumenzà ier. Bildquelle: RTR.
-
Bild 40 von 48. Zuoz. Bildquelle: RTR.
-
Bild 41 von 48. Zuoz. Bildquelle: RTR.
-
Bild 42 von 48. Zuoz. Bildquelle: RTR.
-
Bild 43 von 48. Zuoz. Bildquelle: RTR.
-
Bild 44 von 48. Zuoz. Bildquelle: RTR.
-
Bild 45 von 48. Zuoz. Bildquelle: RTR.
-
Bild 46 von 48. Zuoz. Bildquelle: RTR.
-
Bild 47 von 48. Zuoz. Bildquelle: RTR.
-
Bild 48 von 48. Zuoz. Bildquelle: RTR.
Sviluppar la tradiziun – ma co?
Causa mancanza d’uffants u fusiuns da vischnancas han bleras vischnancas adattà cun ils onns la tradiziun antica. Sco ina da las ultimas vischnancas, ha Zuoz tratg la decisiun, d’integrar er las mattas da scola en il cortegi da Chalandamarz.
Mintga vischnanca ha sias atgnas tradiziuns, uschia ch’il Chalandamarz tuna e vegn festivà dapertut in zic auter. Dapi in per onns, sa vestgeschan ils uffants da Chalandamarz quasi dapertut cun ina blusa blaua ed ina chapitscha cotschna. Las chanzuns tunan però dapertut different, ed il program è dapertut individual.
Chalandamarz
Usanza antica
L’usanza da Chalandamarz è ina veglia restanza dal temp dals Romans cur ch'il mars era l’emprim mais dal chalender giulian. Cun il ritual pajaun vul ins stgatschar ils nauschs spierts da l’enviern e clamar uschia la primavaira. Part da quella usanza èn prest dapertut tils ed in bal la saira.