Ils chantuns n’èn insumma betg cuntents cun il nov pachet da spargn dal Cussegl federal. Quest pachet – ch'il Cussegl federal aveva tramess en consultaziun la fin da schaner – prevesa da spargnar a vista mesauna bun 4 milliardas francs ad onn.
Chantuns n'han betg gì in pled en chapitel
Ils chantuns n’èn insumma betg cuntents cun il pachet da spargn dal Cussegl federal. Surtut crititgeschan ils chantuns ch’il Cussegl federal n’haja betg integrà els en las lavurs preliminaras – quai schegea ch’els sajan ferm pertutgads da las midadas finanzialas. Questa malcuntentientscha parta era Martin Bühler, minister da finanzas dal chantun Grischun. Tenor el saja bain er en l'interess dals chantuns ch’il budget federal saja equilibrà, dentant betg sin donn e cust dals chantuns.
Tuts ils chantuns vulan in budget federal ch'è bain equilibrà. Ins n'è dentant betg cuntent co la decisiun è vegnida prendida.
Tenor ils chantuns pericliteschia il pachet da spargn l’abilitad d’innovaziun da la Svizra. El transfereschia er ils custs sin ils chantuns e mettia en dumonda decisiuns dal pievel. Perquai pretenda la Conferenza da las regenzas chantunalas uss dal Cussegl federal d’anc ina giada discutar las mesiras da spargn cun ils chantuns ed optimar quellas avant che deliberar la missiva.
Consequenzas per plan da finanzas chantunals
Ch'ils chantuns n'èn betg vegnids involvids tar las decisiuns davart las mesiras da spargn possia er avair consequenzas per il plan da finanzas dals singuls chantuns, declera Martin Bühler. I saja ina situaziun dischagreabla. Planisar bain las finanzas chantunalas possian ins numnadamain be, sch'ins sappia tge che spetga.
Nus vulain a l'entschatta pudair sclerir: tge tutga uss propi al chantun? La finala avain da mirar per l'agen chantun.
La situaziun finanziala dal chantun Grischun saja actualmain fitg solida. Tuttina: sch'i vegnia ussa repartì divers custs a l'engronda senza ch'ils chantuns han in pled en chaussa, èsi da quintar ch'ils plans da finanzas chantunals na constattan lura era betg pli. La tesa, ch'ins possia transferir ils custs sin ils chantuns perquai che las finanzas da lez sajan meglras che quella da la Confederaziun cugliunia era. La bilantscha finanziala saja ina impressiun fitg mumentana che po sa midar. Il plan da finanzas per l'onn 2026 fin il 2028 mussia tenor Bühler, ch'il Grischun saja gia dumandà finanzialmain en vista al sectur da sanadad, da furmaziun, d'asil u tar l'infrastructura.
Gia far vesair il diavel na fa tuttina betg senn. Nus avain noss plan chantunal, ma stuain probabel adattar intginas prioritads.
Il chantun Grischun e tut tschels chantuns han temp fin l'entschatta da matg da prender posiziun tar il pachet da spargn dal Cussegl federal e far opposiziun a quel. Gia uss èsi cler che quest pachet vegn anc a procurar per inqual discussiun pli gronda.
