Futur intschert - Pro Segantini senza timun – speranza sin l’onn dal giubileum

L’uniun Pro Segantini, numnada tenor il pictur renumà Giovanni Segantini, sa chatta en ina situaziun critica. Il president Mark Batliner è sa retratg il 2024 suenter quasi 10 onns. Suenter che ses successur ha dà giu la funcziun gia il medem onn ord motivs persunals, manca ussa il timun. «Dapi lura na datti nagina suprastanza», conferma Batliner. Il scolast secundar dal Surses ha surpiglià dapi lura la «curatura» – el surpiglia las fatschentas administrativas sco pajar ils quints ed administrar la glista da las commembranzas. La speranza è ch’i dettia novs impuls durant l’onn dal giubileum 2026 per revitalisar l’associaziun.

Vischnanca beneventa stentas da l'uniun

Adrian Ballat, vicepresident da la vischnanca da Surses ed incaricà per fatschentas culturalas, accentuescha l’impurtanza da l’uniun: «Segantini è in num enconuschent en l’entir mund. El ha vivì e lavurà qua en Surses – quai è ina part da nossa istorgia culturala.» La vischnanca sustegna projects culturals sche quels preschentan in concept cler ed adempleschan las premissas necessarias. «Nus empruvain da tractar tut las uniuns dal Surses en moda eguala», di Ballat. Il reglament da promoziun ch’exista fin ussa è però pli adattà per uniuns sportivas e da giuvenils. Modificaziuns per in meglier sustegn da l’activitad culturala sajan pussaivlas, ma anc betg planisadas en moda concreta. Che L'uniun veglia realisar in’exposiziun l’onn 2026 vegn beneventada da la vischnanca. «Sche l’uniun preschenta in project fundà cun valur culturala per la regiun, examinain nus quai gugent», declera Ballat. Las decisiuns vegnan adina prendidas da la suprastanza.

Il giubileum pudess midar tut

La istoricra d’art Juliane Christine Sauer, che ha gia curetà la davosa exposiziun da la skizza da Segantini, surpiglia uss l’organisaziun da l’exposiziun dal giubileum. Previsa è ina retrospectiva davart l’istorgia da l’associaziun e sias activitads principalas.
«Nus vulain mussar pertge che l’associaziun è vegnida fundada insumma, tgi che l’ha furmà e tge tematicas che stattan dapi 50 onns en il center», di Sauer. Er in sguard vers l’avegnir è planisà: Co pudess l’associaziun guardar or en 50 onns – u na datti ella lura forsa betg pli?

Finanzas stabilas, commembers pli vegls

Da vart finanziala stat l’uniun sin chommas fermas. Bain è il dumber da commembras e commembers sa reducì durant las ultimas decennis – da 500 sin radund 200 – ma las bilantschas annualas serran per ordinari cun in pitschen surpli.
Reussidas èn ils ultims onns surtut exposiziuns da artistas ed artists regiunals, sco Chen Yi Fasciati-Ma da Bivio u Deborah Kressebuch. Malgrà in interess pli pitschen e commembers che vegnan adina pli vegls, na vul Batliner betg schliar l’uniun memia spert: «La Pro Segantini porscha a giuvnas artistas e giuvens artists ina plattafurma per sa preschentar ad in public interessà – quai è in’impurtanta contribuziun culturala en ina regiun da turissem sco Savognin.» Er Juliane Christine Sauer vesa potenzial: «Las tematicas da Segantini pudessan vegnir colliadas fitg bain cun posiziuns actualas. I dat anc bleras pussaivladads.» Ella abita a Winterthur – perquai la vul ella betg daventar presidenta da l’uniun. Tuttina resta ella engaschada: «Ins na sa mai tge che la futura porta. Ma l’uniun sto ussa savair tge via ch’ella vul ir.»

Tut resta sco avant – u suonda la fin?

Sch’in nov team da direcziun vegn chattà l’onn proxim, quai resta avert. Batliner sez na refusa betg da restar activ en l'uniun – almain per ils aspects administrativs. «Per il cuntegn dovri dentant novas forzas creativas», di el. E sche quellas na vegnan betg chattadas? «Lura ston ins sa dumandar seriusamain, sch’i na fiss betg temp per schliar l’uniun.»