Tgi che sa fatschenta cun mangiativas sto era s’occupar cun lur producziun e viceversa. E natiralmain er cun quellas e quels che consumeschan las mangiativas. La populaziun mundiala crescha ad in crescher. Ultimamain ha ella cuntanschì la marca d'otg milliardas carstgauns e sch’i va uschia vinavant, vegni a dar enfin il 2050 varga 10 milliardas carstgauns sin quest mund. Nutrir questa glieud vegn ad esser ina sfida per la carstgaunadad, sco l'agronom Urs Niggli di.
La cultivaziun da las pastgiras resta vinavant
La pasculaziun e la tratga da muvel en las Alps e Prealps vegnan er en il futur, pia en 100 onns, ad esser fitg impurtanta per il Grischun. Er sch’ins veglia cultivar legums en la muntogna, stoppia il carstgaun duvrar il pastg, uschiglio na tanschia il nutriment betg per tuttas e tuts. Chaschiel e charn vegnan a restar impurtantas mangiativas.
Nus vegnin er en il futur a «nobilisar» pastg tar proteins e proteins tar energia.
Il clima sa midia, tge che munta in privel da sitgira er en il Grischun. Pastgiras betg cultivadas vegnian uschia a setgentar. Quai sco ins enconuscha per exempel en l’Africa u er en Spagna.
Agricultura pli fina e novas plantas da cultura
La producziun biologica resta vinavant in standard en il Grischun, di Urs Niggli. Bain pussaivel era en 100 onns. La cultivaziun industriala na saja atgnamain betg schletta. Mo ella stoppia prender resguard sin la biodiversitad. Urs Niggli vesa er in futur cun metodas pli avanzadas per manipular gens da plantas. En il mument saja CRISPR-Cas ina da quellas. Uschia pon ins midar la DNA da plantas. Tge che saja dispitaivel possia dentant esser ina soluziun per il futur. Quai vul dir che la scienza vegn a crear novas plantas resistentas a la setgira.
«Urban gardening» daventa dapli ch’ina tendenza
Sche spazis cun curtins èn oz in trend en las citads, daventan els en il futur ina necessitad. Las citads vegnian er a producir lur legums, manegia Urs Niggli.
A Cuira u a Landquart vegni forsa a dar chasas da vaider cun pliras auzadas. Quai per producir legums en la citad.
Quels curtins fissan d’integrar en la planisaziun da las citads, uschia Urs Niggli. L’agricultura duess en il futur esser ina part da la citad. Tge che midass la fatscha da Cuira e Landquart.
Pli pauca charn, dapli proteins vegetals
In provediment puramain vegan na funcziuna betg, di Urs Niggli. El è dentant led ch’il moviment vegan sa fatschenta cun il tema da la grevezza per l’ambient en connex cun la producziun da charn. Surtut la producziun da charn portg e giaglina strapatschia l'ambient pervia da la soja. Tenor Urs Niggli stoppia la carstgaunadad magliar en il futur pli pauca charn. Ils davos onns sajan alternativas vegnidas preschentadas. Quellas giajan da burgers or da proteins d’arveglia tar algas enfin insects e verms. Tgi sa, quests uschenumnads «novel foods» vegnan forsa ad esser en 100 onns en la cuschina grischuna.
La producziun da mangiativas en 100 onns...
L'agronom Urs Niggli ha fatg indicaziuns che laschan supponer co la producziun da mangiativas ed il consum da quellas pudess vesair ora en 100 onns. Quai sche tut va bain:
- La cultivaziun da las pastgiras, ina veglia tradiziun grischuna, vegn en in tschientaner ad esser impurtanta.
- La cultivaziun dad ers vegn intensivada, quai era cun novas plantas ch’èn per exempel resistentas a la setgira. Bio vegn ad esser in standard, pesticids plitost l’excepziun.
- Las citads daventan er impurtantas per la producziun da legums. L'urban gardening dad oz è pir l’entschatta. L’agricultura vegn integrada en la planisaziun da las citads.
- Novas mangiativas vegnan integradas en la cuschina grischuna. La glieud vegn a magliar pli pauca charn e dapli proteins vegetals. Co fissi cun proteins d’arveglia en il capuns, enstagl andutgel?
- Tge che pertutga las mangiativas, vegn la glieud ad esser pli modesta. Pli pauc è dapli, uschia che tuttas e tuts han da magliar.
