In studi davart la realisabilitad ha prendì sut la marella las regiuns en ils trais pajais. El è l'emprim pass per pudair stgaffir eventualmain in parc natiral. La ZHAW (Scol'auta turitgaisa per scienzas applitgadas) è stada responsabla per la perscrutaziun.
Tenor il studi fissi da realisar il parc natiral sur cunfin ed aspirar uschia ad in parc internaziunal «Rätikon». Ils perscrutaders vegnan a questas conclusiuns:
- Las vischnancas cumpigliadas possedan ina cuntrada e natira unica,
- il parc «Rätikon» fiss l'emprim parc natiral sur trais pajais ed il pli grond parc natiral èn il territori da las Alps,
- las regiuns èn colliadas culturalmain e quai er tras anteriurs territoris dals Gualsers,
- in parc natiral s'accordess cun las prescripziuns turisticas en ils trais pajais ed
- in label d'in parc natiral internaziunal po sustegnair tut las regiuns a moda persistenta.
Grondas schanzas, mo er ristgas per il Partenz
La surfatscha examinada en il Partenz è 551 km² gronda e cumpiglia las nov vischnancas Seewis, Grüsch, Schiers, Furna, Jenaz, Fideris, Küblis, Luzein e Claustra-Serneus. Ils studis han mussà ch'in parc naziunal regiunal en il Partenz fiss bain realisabels. Tuttavia è la finamira da realisar in parc internaziunal sur ils trais pajais.
Ils studis demussan er las schanzas per la regiun: Entras in parc naziunal vegniss la natira protegida, products regiunals pudessan vegnir commerzialisads meglier e la collavuraziun cun ils pajais vischinants vegniss intensivada.
Ma i dat er ristgas: Per exempel savessi dar restricziuns per il turissem e per l'agronomia ed ina collavuraziun sur trais pajais è fitg cumplexa e pretensiusa.
Co vai vinavant?
Ils resultats dals studis da realisabladad vegnan uss discutads en ils trais pajais. Silsuenter vegni decidì sin livel communal e chantunal, sch'ins vul cuntinuar cun il project ed uschia elavurar in plan da management – in plan che preschentass concrets projects en il parc e guardass co la finanziaziun fiss pussaivla.
In plan da management concret per la regiun Partenz vegniss a custar radund 145'000 francs. Da quels custs stuessan las vischnancas pertutgadas surprender la mesadad – tschella mesadad surprendess il chantun. La finamira è che quels plans vegnan fatgs fin la stad 2020.
RR novitads 17:00
