Il temp da racolta d'izuns dura dal fanadur fin il settember. En general èsi lubì da racoltar izuns en l'entir chantun Grischun durant l'entir onn. Quai tenor Andreas Cabalzar da l'Uffizi chantunal da natira ed ambient. En territoris per la protecziun da las plantas è la racolta però scumandada. En il chantun datti 40 da quels. Ils territoris definescha il chantun betg sez, mabain sin dumonda da las vischnancas.
Territoris per la protecziun da plantas en il Grischun
Privel da confusiun
Avant che racoltar èsi da controllar ch'i sa tracta propi d'izuns – e betg forsa d'izuns da prà. Quellas coclas n'èn betg simplas da differenziar e creschan savens ina sper l'autra. Sco il num tudestg «Rauschbeere» di, pon ins daventar sturns sch'ins mangia memia blers izuns da prà. I vegn supponì che quest effect vegn chaschunà d'in bulieu.
Izuns | Izuns da prà |
Pulpa dal fritg blaua | Pulpa dal fritg da colur clera |
Roms verds e chantunus | Roms verds e radunds |
Figlia en furma d'ov cun ur dentà | Figlia cun ur glisch |
Petgen da coclas
Rimnar izuns a maun dura ditg e chaschuna mauns blaus sgriflads. In'alternativa è il petgen da coclas – ina sort pala cun dents che vegn tratga tras las chaglias uschia che las coclas crodan directamain en la pala. Pli baud era il diever da quest scumandà – dapi ina midada da lescha chantunala però betg pli. Igl è dentant da far adatg da betg chaschunar donns – er en agen interess, per ch'ils izuns madirs na schloppian betg.
Vendita
Sch'ins va per izuns duess ins far quai cun mesira – era sch'i na dat nagina quantitad maximala en kilograms sco tar ils bulieus. Quai vala per fritgs selvadis en general. Per la vendita dovri ina lubientscha da l'Uffizi chantunal per natira ed ambient. Uschia po il chantun evitar ina surexplotaziun d'in fritg en ina regiun. Per products industrials, sco per exempel sucs d'izuns na tanscha la racolta da fritgs selvadis betg. Culturas da puma èn qua indispensablas.
Or da l'archiv: